Trong đời sống hàng ngày, có thể nói chiếc nón là một vật dụng vô cùng quen thuộc và đã gắn liền với dòng chảy lịch sử của dân tộc. Từ một vật dụng dùng để che nắng che mưa thì ngày nay nón lá đã trở thành một biểu tượng cho vẻ đẹp nữ tính của người Việt.

Trong một bài thơ của mình, tác giả Nguyễn Khoa Điểm đã viết:

"Sao anh không về thăm quê em

Ngắm em chằm nón buổi đầu tiên

Bàn tay xây lá, tay xuyên nón

Mười sáu vành, mười sáu trăng lên"

Đã từ rất lâu, chiếc nón lá đã trở thành một vật dụng gần gũi quen thuộc với các cô, các bà, các mẹ các chị. Chiếc nón lá đã trở thành biểu tượng cho sự duyên dáng của người phụ nữ, cho những nét đẹp tần tảo, nhẹ nhàng, thanh thoát. Chiếc nón không chỉ xuất hiện trong đời sống mà đã dần đi vào thơ ca, nhạc họa.

Để tạo ra được một chiếc nón lá đẹp chắc chắn phải cần đến bàn tay tỉ mỉ của các nghệ nhân làm nón hay các làng nghề làm nón. Chính vì vậy, ngay từ khâu chọn nguyên liệu cần phải được tuyển chọn kĩ lưỡng. Tiếp theo là khâu xử lý lá đúng kĩ thuật để lá có độ bền về thời gian cũng như màu sắc được đẹp nhất.

Sau khi lá đã được xử lí xong, người thợ sẽ bắt tay vào làm nón lá. Sử dụng cây mác sắt là khung, người thợ làm nón lúc này sẽ tiến hành chuốt từng nan tre sao cho chúng cần phải có kích thước tròn đều và có đường kính rất nhỉ, thường chỉ nhỉnh hơn đường kính của que tăm một chút thôi nhé, việc làm này cần tiến hành cẩn thân và các nan tren này phải có kích thước đều nhau có như thế mới giúp ích cho người dùng được nhé. Sau đó là tiến hành uốn nan tre này thành từng vòng tròn đều nhỏ và bóng có kích thước từ lớn đến nhỏ, mỗi cái nón sẽ cần đến khoảng 16 nan tre uốn tròn như thế này và được xếp vào khung có hình chóp.

Sau khi đã có được phần khung đều nhau như thế rồi thì chúng ta sẽ tiến hành xếp lá lên trên, lúc này đòi hỏi bạn cần phải thực hiện khá đều tay sao cho các phiến lá chồng lên nhau không xô hay lệch nhau.

Một trong những giai đoạn quan trọng để làm nên một chiếc nón lá bền và đẹp chính là công đoạn chằm nón. Nón được chằm bằng những sợi nilong dẻo, dai săn chắc, nó có màu trắng trong suốt đảm bảo được sự thanh mảnh và đẹp mắt rất riêng cho chiếc nón lá này. Khi nón đã chằm hoàn tất người ta đính thêm vào chớp nón một cái "xoài" được làm bằng chỉ bóng láng để làm duyên cho chiếc nón. Sau đó mới phủ lên nón lớp dầu nhiều lần, phơi đủ nắng để nón vừa đẹp vừa bền.

Quai nón thường được làm bằng lụa, the, nhung,...với màu sắc tươi tắn như tím, hồng đào, xanh thiên lí,..càng làm tăng thêm nét duyên cho người đội nón.

Trải qua bao thăng trầm về lịch sử và văn hóa, nón lá ngày nay vẫn là một trong những biểu tượng về vẻ đẹp dịu dàng, duyên dáng của người phụ nữ Việt Nam.