Địa hình của Việt Nam có ảnh hưởng đáng kể đến sự phân hóa thiên nhiên theo vành đai cao; Bắc - Nam, Đông - Tây. Dưới đây là một số ảnh hưởng chính:
Vành đai cao Bắc - Nam:
Vành đai cao Bắc - Nam tạo thành ranh giới tự nhiên giữa miền Bắc và miền Nam Việt Nam. Điểm cao nhất của đồng bằng Bắc Bộ là Fansipan (3.143 mét) ở dãy Hoàng Liên Sơn, trong khi miền Nam có độ cao thấp hơn.
Địa hình núi non phức tạp ở miền Bắc tạo ra khí hậu mát mẻ và mưa nhiều hơn, trong khi miền Nam có khí hậu nóng và khô hơn.
Sự khác biệt về địa hình và khí hậu đã tạo ra sự phân bố khác nhau của các loại động, thực vật và động vật trên hai vùng này.
Vành đai cao Đông - Tây:
Vành đai cao Đông - Tây chia cắt Việt Nam thành hai vùng: vùng Đông và vùng Tây. Vùng Đông bao gồm các tỉnh ven biển từ Bắc Ninh đến Cà Mau, trong khi vùng Tây nằm ở phía Tây dãy Trường Sơn.
Vùng Đông có địa hình phẳng, nhiều sông ngòi và đồng bằng, trong khi vùng Tây có địa hình đồi núi, với dãy Trường Sơn kéo dài từ Bắc vào Nam.
Sự khác biệt về địa hình và khí hậu đã tạo ra sự phân bố khác nhau của các loại đất, thực vật và động vật trên hai vùng này.