Trong truyện Kiều, phụ nữ được coi là nhân vật có giá trị hiện thực cao và đóng vai trò quan trọng trong việc diễn đạt các giá trị đạo đức và tình cảm. Dưới đây là một số ví dụ về giá trị hiện thực của phụ nữ trong truyện Kiều:

1. Tình yêu và lòng trung thành: Kiều là một người phụ nữ tình yêu chân thành và trung thành. Dù gặp nhiều khó khăn và biến cố trong cuộc đời, cô luôn giữ vững tình yêu và lòng trung thành với Kim Trọng.

2. Sự hy sinh và kiên nhẫn: Phụ nữ trong truyện Kiều thường phải hy sinh và kiên nhẫn đối mặt với những khó khăn và thử thách. Ví dụ như Thúy Vân, người đã hy sinh bản thân để cứu Kiều và chịu đựng nỗi đau suốt đời.

3. Trí tuệ và sức mạnh tinh thần: Các nhân vật phụ nữ trong truyện Kiều thường có trí tuệ và sức mạnh tinh thần đáng ngưỡng mộ. Họ thông minh, khôn ngoan và biết cách đối phó với những tình huống khó khăn.

4. Tình mẫu tử và lòng nhân ái: Truyện Kiều cũng thể hiện giá trị của tình mẫu tử và lòng nhân ái của phụ nữ. Ví dụ như mẹ Kiều, người đã hy sinh tất cả để bảo vệ con gái và Thúy Kiều, người luôn có lòng nhân ái và sẵn lòng giúp đỡ người khác.

- Giá trị hiện thực trong thơ văn Nguyễn Du có liên quan tới quan điểm sáng tác của tác giả: viết từ “những điều trông thấy”. Quan điểm này thể hiện trong cả thơ chữ Hán (bài Sở kiến hành – Những điều trông thấy) và Truyện Kiều (câu thơ. “Những điều trông thấy mà đau đớn lòng”).

- Giá trị hiện thực thể hiện qua nội dung phản ánh hiện thực của tác phẩm chữ Hán và Truyện Kiều.

a. Giá trị hiện thực của thơ chữ Hán

– Trong thơ chữ Hán, tác giả tập trung phản ánh những số phận cơ cực, hẩm hiu (ông già mù hát rong, người mẹ dắt con đi ăn xin,…) hoặc những con người sắc tài mà bi kịch (người phụ nữ gảy đàn đất Long Thành, nàng Tiểu Thanh,…).

– Với cái nhìn hiện thực sắc sảo, Nguyễn Du đã nhận ra và ghi lại những bất công của xã hội: tầng lớp thống trị thì sống xa hoa còn người dân thì sống trong đói nghèo, cơ cực. Ngòi bút hiện thực của Nguyễn Du mang sức mạnh lên án, tố cáo xã hội vô nhân đạo.

b. Giá trị hiện thực của Truyện Kiều

- Nguyễn Du mượn câu chuyện nước ngoài, mượn xã hội triều Minh (Trung Quốc) để phản ánh hiện thực xã hội thời đại ông.

- Tác giả phản ánh những thế lực tàn bạo trong xã hội với tầng lớp quan lại từ thấp đến cao, những kẻ lưu manh từ “quân buôn người” đến phường lừa lọc, bất nhân; sự khuynh đảo của đồng tiền “Làm cho khốc hại chẳng qua vì tiền”.

- Tác phẩm còn phản ánh cuộc sống của người dân vô tội, những thân phận nhỏ bé bị áp bức đau khổ mà điển hình là gia đình Thuý Kiều, thân phận Thuý Kiều.

- Với cái nhìn hiện thực sâu sắc, Nguyễn Du thấy được những thế lực tàn bạo trong xã hội chính là nguyên nhân dẫn đến thảm cảnh của người dân vô tội. Chính vì vậy, ngòi bút hiện thực của Nguyễn Du ở Truyện Kiều cũng mang sức mạnh lên án, tố cáo xã hội vô nhân đạo.

Truyện Kiều” là bức tranh hiện thực về một xã hội bất công tàn bạo, là lời tố cáo xã hội phong kiến chà đạp quyền sống của con người, đặc biệt là những người tài hoa, người phụ nữ:

       + “Truyện Kiều” tố cáo các thế lực đen tối trong xã hội phong kiến, từ bọn sai nha, quan xử kiện, cho đến “họ Hoạn danh gia”, “quan Tổng đốc trọng thần”, rồi là bọn ma cô, chủ chứa,… đều ích kỉ, tham lam, tàn nhẫn, coi rẻ sinh mạng và phẩm giá con người.

       + “Truyện Kiều” còn cho thấy sức mạnh ma quái của đồng tiền đã làm tha hóa con người, đẩy những người vô tội vào khốn khổ. Đồng tiền làm đảo điên (“Dẫu lòng đổi trắng thay đen khó gì”), đồng tiền giẫm lên lương tâm con người và xóa mờ công lí (“Có ba trăm lạng việc này mới xuôi”).