Truyện ngắn "Bầy chim chìa vôi" được coi là một trong những tác phẩm tiêu biểu nhất của nhà văn Nguyễn Quang Thiều. Tác giả đã vô cùng khéo léo trong việc khắc họa nhân vật Mon. Mon hiện lên trong văn bản với vẻ đẹp của tình yêu thương động vật và tấm lòng trân trọng sự sống.

Mở đầu câu chuyện là đoạn hội thoại của Mên và Mon. Đã hai giờ sáng, Mon vẫn trằn trọc, thao thức vì cơn mưa ngoài kia. Cậu quay sang gọi anh Mên rồi dồn dập hỏi "Anh bảo có mưa to không?", "Nhưng anh bảo nước sông có lên to không?", "Thế cái bãi cát giữa sông đã ngập chưa?", "Thế anh bảo chúng nó có bơi được không?". Dường như nỗi lo lắng cho bầy chim chìa vôi non đã xâm lấn toàn bộ tâm trí Mon. Mon vô cùng băn khoăn về số phận của chúng. Cứ chốc chốc, Mon lại quay ra hỏi Mên. Mỗi câu hỏi đặt ra của Mon đều hướng đến sự an toàn của bầy chim. Cậu yêu thương chúng vô cùng. Bên cạnh đó, ta còn thấy được sự ngoan ngoãn, lễ độ trong từng lời nói của Mon dành cho anh.

Tình yêu và lòng trân trọng sự sống đã thôi thúc Mon cùng anh chèo đò ra ven bờ sông đối diện dải cát bất chấp mưa lớn. Nghe theo lời đề nghị "bây giờ tao kéo còn mày đẩy" của anh, Mon không ngần ngại làm theo "lội bì bõm đẩy". Khi chứng kiến cảnh những chú chim vút bay lên, cả hai anh em đều không thể thốt lên được tiếng nào. Sau tất cả những gì diễn ra trước mắt, Mon không biết mình đã khóc từ lúc nào. Đó là những giọt nước mắt xúc động và hạnh phúc vì bản thân cậu đã trút bỏ được gánh nặng trong lòng. Cảm xúc ấy diễn ra vô cùng tự nhiên và xuất phát từ một tâm hồn mỏng manh, trái tim yêu thương sâu sắc.

Để làm nổi bật đặc điểm, tính cách của nhân vật Mon, tác giả đã khắc họa thông qua lời nói và hành động cụ thể. Ngoài ra ngôn từ trong sáng, hình ảnh gần gũi, quen thuộc cũng góp phần miêu tả cậu bé Mon một cách chân thực, sinh động.

Có thể nói, nhân vật Mon đã thể hiện đầy đủ sự nhạy cảm, tinh tế và tràn đầy tình yêu thương vạn vật, trân trọng sự sống của tâm hồn trẻ thơ. Qua đó, tác giả bày tỏ cái nhìn đầy trìu mến đối với trẻ em cũng như thể hiện tình yêu thiên nhiên sâu sắc.