a/ Sự hình thành:

- Trên cơ sở các vương quốc phong kiến được hình thành ở giai đoạn trước, từ khoảng nửa sau thế kỉ X đến thế kỉ XIII, các vương quốc này tiếp tục phát triển.

+ Ở lưu vực sông I-ra-oa-đi, vương quốc pa-gan mạnh lên và thống nhất lãnh thổ.

+ Ở lưu vực sông Chao-phray-a là sự hiện diện của Vương quốc Ha-ri-pun-giay-a.

+ Trên bán đảo Đông Dương, các vương quốc Đại Việt, Chăm-pa, Cam-pu-chia phát triển cường thịnh.

+ Vương quốc Sri Vi-giay-a trở thành quốc gia hùng mạnh trên đảo Xu-ma-tra.

- Vào thế kỉ XIII, quân Mông – Nguyên mở rộng xâm lược xuống Đông Nam Á, đã thúc đẩy sự ra đời của nhiều vương quốc mới, như: vương quốc Su-khô-thay-a; vơng quốc Lan Xang; vương triều Mô-giô-pa-hít; vương quốc Ma-lắc-ca…

b/ Sự phát triển

- Chính trị: bộ máy nhà nước được củng cố, luật pháp được hoàn thiện.

- Kinh tế phát triển khá thịnh đạt trên tất cả các lĩnh vực: nông nghiệp, thủ công nghiệp, thương nghiệp.

- Đời sống nhân dân ổn định, đạt được nhiều thành tựu trên lĩnh vực văn hóa.
2) 

Qua đoạn tư liệu, ta thấy hoạt động kinh tế của Vương quốc Ma-lắc-ca là:

- Thế kỉ XV, Ma-lắc-ca ó vị trí chiến lược trong tuyến đường thương mại quốc tế đặc biệt là thương mại trên biển. Nằm giữa In-đô-nê-xi-a, Ma-lai-xi-a và Xin-ga-po, nối liền Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương.

- Ma-lắc-ca chỗ dừng chân cho các thuyền buôn nước ngoài trên tuyến đường thương mại bằng đường biển quốc tế => thuận lợi cho việc mua bán hàng hóa. 

- Nơi đây là nơi chiếm 1/4 lượng giao thông hàng hải thế giới hàng năm. Nhiều nền kinh tế lớn phụ thuộc rất lớn vào hoạt động thương mại thông qua eo biển này.
3) 

* Thành tựu văn hóa tiêu biểu:

- Tín ngưỡng - tôn giáo

+ Từ thế kỉ XII, dòng Phật giáo tiểu thừa được truyền bá và phổ biến ở nhiều quốc gia Đông Nam Á, như: Lan Xang, Cam-pu-chia, Miến Điện…. Nhiều ngôi chùa được xây dựng và trở thành trung tâm văn hóa thời bấy giờ.

+ Vào thế kỉ XII - XIII, Hồi giáo theo chân  các thương nhân Ả Rập, Ấn Độ du nhập vào Đông Nam Á và trở thành quốc giáo ở một số quốc gia; nhiều tiểu quốc Hồi giáo cũng ra đời.

- Chữ viết:

+ Đầu thế kỉ XIII, chữ Thái đươc hình thành dựa trên hệ thống chữ Phạn của người Ấn.

+ Khoảng thế kỉ XIV, chữ Lào ra đời.

+ Trên cơ sở cải tiến chữ Hán, người Việt sáng tạo ra chữ Nôm (Trung Quốc)

- Văn học:

+ Văn học dân gian phát triển, đa dạng và phong phú về thể loại

+ Văn học chữ viết xuất hiện và phát triển nhanh với nhiều tác phẩm nổi tiếng, như:  Cuốn sách của các ông vua, trường ca Ne-ga-rắc re-ta-ga-ma; truyện sử Mã Lai (Ma-lai-xi-a)

- Kiến trúc - điêu khắc:

+ Nhiều công trình như đền, chùa, tháp được xây dựng trở thành các di tích lịch sử, văn hóa nổi tiếng thế giới, như: đền Ăng-co (Cam-pu-chia), chùa Vàng (Mi-an-ma), chùa Vàng (Thái Lan)

+ Nghệ thuật điêu khắc và tạc tượng thần, Phật, phù điêu phát triển

* Nhận xét:

- Trong các thế kỉ X – XVI, cư dân Đông Nam Á đã tiếp thu có chọn lọc những thành tựu văn minh bên ngoài (như: Trung Quốc, Ấn Độ…) để làm giàu, làm phong phú thêm nền văn hóa dân tộc.

- Các thành tựu văn hóa của cư dân Đông Nam Á đã đóng góp quan trọng vào kho tàng văn mình nhân loại

- Nhiều thành tựu của cư dân Đông Nam Á trong các thế kỉ X – XVI vẫn được duy trì, sử dụng cho đến hiện nay, ví dụ: Đền Ăng-co-vát (ở Cam-pu-chia), chùa Vàng (ở Mi-an-ma) là những địa điểm du lịch hấp dẫn; chữ Thái, chữ Lào… vẫn tiếp tục được sử dụng…