1. Mở bài
- Dẫn dắt vấn đề
- Nêu vấn đề cần nghị luận: Những cảm nhận tinh tế của nhà thơ Xuân Diệu về thiên nhiên trong thời điểm giao mùa từ hạ sang thu qua bài thơ Đây mùa thu tới.
2. Thân bài
* Cảm nhận tinh tế của tác giả thể hiện ngay ở nhan đề bài thơ "Đây mùa thu tới"
- Bước đi một đi không trở lại của thời gian, mùa thu như hiện hữu ngay trước mắt người đọc với sự chuyển động hữu hình
- Tâm hồn của nhà thơ nắm lấy từng khoảnh khắc để rồi hồn thơ bắt gặp hồn thu...
* Bức tranh giao mùa qua cảm nhận tinh tế của Xuân Diệu
- Hình ảnh mở đầu: "Rặng liễu... ngàn hàng":
+ Cảm quan nghệ thuật mới mẻ của nhà thơ, lấy con người làm chuẩn mực cho vẻ đẹp của thiên nhiên
+ Nỗi buồn của thi nhân thấm vào cảnh vật
- Hồn thu hiện lên với những nét hao gầy và rơi rụng qua hình ảnh "Với lá mơ phai... vàng" => Gợi sự tàn phai trong vẻ đẹp rực rỡ
+ "Áo mơ phai": Là hình ảnh cho thấy sự cảm nhận tinh tế của tác giả về sắc màu
=> Bước đi vô hình và nhẹ nhàng của thời gian cũng như sự đổi thay linh diệu của đất trời khi thu sang hiển hiện qua từng sắc lá, dáng cây
- Xuân Diệu mở rộng biên độ của tâm hồn và vận dụng mọi giác quan để nắm bắt lấy những ý niệm vô hình, biến chúng thành hữu hình: "Những luồng... mỏng manh"
+ Bắt trọn từng khoảnh khắc để bắt lấy sự đổi khác và cái cựa mình của thiên nhiên
+ Sử dụng phụ âm "r" trong "run rẩy rung rinh" => tạo giá trị thẩm mĩ và chứa những ý niệm về sự tinh tế
+ "Đã nghe... trong gió": Động từ "luồn" kết hợp với biện pháp ẩn dụ chuyển đổi cảm giác được vận dụng tài tình để cụ thể hóa cái rét.
- Tô điểm cho mùa thu một nỗi buồn từ bên trong:
+ Hình ảnh đầy thi vị: "nàng trăng ngẩn ngơ", "uất hận chia tay", "thiếu nữ buồn không nói"
+ Mùa thu với hai nét vẽ: Thu trên bầu trời như "nàng trăng tự ngẩn ngơ", thu dưới mặt đất như "người thiếu nữ buồn không nói"
=> Phong vị buồn man mác và mang đậm màu sắc chia li, tiễn biệt.
3. Kết bài
- Khẳng định lại giá trị nội dung và nghệ thuật của bài thơ
- Nêu cảm nghĩ của bản thân về những cảm nhận tinh tế của Xuân Diệu trước thiên nhiên trong Đây mùa thu tới.