Hoàng Trung Thông có nhiều bài thơ hay. Những cánh buồm là tác phẩm tiêu biểu, gửi gắm những thông điệp giá trị:

“Hai cha con bước đi trên cát
Ánh mặt trời rực rỡ biển xanh
Bóng cha dài lênh khênh
Bóng con tròn chắc nịch”

Bài thơ được mở đầu bằng một hình ảnh ấm áp và đẹp đẽ. Cha đang dắt đứa con đi dạo trên bãi biển. Ánh mặt trời phản chiếu bóng cha và con. Bóng cha dài lênh khênh đã gợi ra sự trưởng thành, già dặn. Còn đứa con thì lại trở nên thật bé bỏng, đáng yêu trong chiếc bóng tròn chắc nịch. Thiên nhiên và con người trở nên giao hòa, gắn bó.

“Sau trận mưa đêm rả rích
Cát càng mịn, biển càng trong
Cha dắt con đi dưới ánh nắng hồng
Nghe con bước lòng vui phơi phới”

Bãi biển tuyệt đẹp được khắc họa qua một số hình ảnh quen thuộc. Bãi cát trải dài mịn màng còn nước biển thì trong xanh. Ánh nắng của buổi sớm mai với sắc hồng. Cha dắt con đi dưới ánh nắng, lòng con tràn ngập niềm hạnh phúc. Lúc này, con mới hỏi cha:

“Cha ơi!
Sao xa kia chỉ thấy nước, thấy trời
Không thấy nhà, không thấy cây, không thấy người ở đó?”

Tiếng “Cha ơi!” vang lên thật trìu mến lạ lùng. Câu hỏi tu từ thể hiện nỗi niềm khao khát khám phá thế giới ở ngoài nơi xa. Câu hỏi cho thấy sự tò mò của đứa con về thế giới phía trước.

Câu trả lời của người cha như phần nào giải đáp được câu hỏi và càng làm tăng thêm khao khát khám phá của đứa con:

“Theo cánh buồm đi mãi đến nơi xa
Sẽ có cây, có cửa, có nhà
Vẫn là đất nước của ta
Ở nơi đó cha chưa hề đi đến”

Câu trả lời gửi gắm nỗi niềm tâm sự của cha về khát vọng khám phá thế giới. Dường như là một lời chuyển giao cho thế hệ của con. Đến cuối bài thơ:

“Cha lại dắt con đi trên cát mịn
Ánh nắng chảy đầy vai
Cha trầm ngâm nhìn mãi cuối chân trời”

Hoàng Trung Thông đã sử dụng biện pháp tu từ ẩn dụ chuyển đổi cảm giác - “ánh nắng chảy trên vai” gợi ra hình ảnh những tia nắng đang tinh nghịch đùa giỡn bên cạnh người cha và đứa con. Lời đề nghị của đứa con:

“Cha mượn cho con buồm trắng nhé
Để con đi…”

Lời đề nghị đã thể hiện được ước muốn khám phá, chinh phục thế giới của đứa con. Người cha đã bắt gặp “tiếng lòng của mình” vọng lại từ một thời xa thẳm.

Bài thơ đã sử dụng những hình ảnh gần gũi, giản dị cùng với giọng thơ thật hồn nhiên, trong sáng. Nhiều biện pháp tu từ được sử dụng như ẩn dụ, điệp ngữ góp phần diễn tả nội dung của tác phẩm.

“Những cánh buồm” quả là một bài thơ hay, gửi gắm thông điệp ý nghĩa. Hình ảnh trung tâm “những cánh buồm” đã góp phần thể hiện được giá trị về nội dung và nghệ thuật.