Bạn nào rảnh góp ý giúp mình với
Viết bài văn nghị luận trình bày suy nghĩ về câu tục ngữ “Lời nói gói vàng”.
Có bài thơ đã viết rằng: “Lời nói không là dao/ Mà cắt lòng đau nhói/ Lời nói không là khói/ Sao khóe mắt cay cay...” Thật vậy, ta có thể dễ dàng nhận thấy được rằng chính trong giao tiếp thường ngày, lời nói chính là phương tiện trao đổi giữa người với người. Lời nói còn có thể thể hiện lộ những suy nghĩ cá nhân và mối quan hệ của mỗi người, đồng thời cũng đã được con người thể hiện dưới những hình thức khác nhau, nhưng ta cũng nên biết được có một số cách thể hiện lại vô tình đụng chạm đến người khác và khiến họ cảm thấy bị xúc phạm. Có lẽ chính vì ý thức được sự quan trọng của lời nói trong giao tiếp với những người xung quanh, ông cha ta đã để lại câu “Lời nói gói vàng” nhằm dạy cho con cháu đời sau biết được lời ăn tiếng nói hằng ngày.

Vậy câu nói “Lời nói gói vàng” có ý nghĩa như thế nào? “Vàng” là một thứ kim loại quý hiếm của con người nó có giá trị để sử dụng đồng thời cũng chính là vật có sức mạnh quy về giá cả như tiền vậy. Còn “lời nói” chính là những phát ngôn của chúng ta trong đời sống hàng ngày. Lời nói được ví như một thứ thật quý giá, mỗi lời nói ra được quý như “gói vàng”. Tuy nhiên, trước khi làm và nói một điều gì chúng ta cũng cần phải suy xét sao cho đúng thì mới nói. Vì lời nói phát ra như không có gì nhưng nó lại có sức nặng ngàn cân. Nó có thể làm cho con người vui tươi hoặc cũng là buồn bã. Thậm chí là căm ghét chính bản thân mình…

Nhưng tại sao ông cha ta lại ví lời nói quý như vàng, lời nói có thực sự mang lại giá trị quý giá đến mức ấy hay không? Đương nhiên là có. Một lời nói hay, một từ ngữ đẹp có thể làm tăng giá trị của một con người. Từ khi sinh ra, ta đã được học nói nhưng lại phải mất cả một đời để học cái nào nên nói và cái nào không nên. Không ai đánh giá con người bạn qua chiếc áo bạn mặc hay chiếc vòng cổ bạn đeo mà cái để họ nhìn vào và đưa ra nhận xét về bạn là lời ăn tiếng nói. Nếu bạn nói hay, nói đẹp thì những người xung quanh sẽ luôn yêu thương và quan tâm bạn. Ngược lại, nếu những lời bạn nói ra chỉ toàn những điều tiêu cực, thô bỉ, vô duyên thì xung quanh bạn sẽ chẳng có một ai để tâm sự hay chuyện trò. Nhà văn nổi tiếng người La Mã Publilius Syrus đã từng nói rằng: “Lời nói là tấm gương của tâm hồn: anh nói như thế nào, anh là như vậy”. Vậy bạn có hiểu câu nói ấy không? Vâng, ông muốn nói với ta rằng lời nói cũng giống như con người ta vậy. Thế nên, trước khi nói gì hãy suy nghĩ thật kĩ bạn nhé!

Hơn nữa, lời nói được sử dụng đúng hoàn cảnh và phù hợp mục đích giao tiếp còn mang lại nhiều giá trị hơn thế, một lời động viên an ủi kịp thời có thể xoa dịu nỗi đau của người khác, tiếp thêm sức mạnh cho người ấy đứng dậy và bước tiếp. Một lời khuyên răn, ngăn cản hợp tình hợp lý có thể kéo người đi sai đường trở về đúng đường, tránh những bước đi sai lầm dẫn đến những hậu quả đáng tiếc. Quả thực, những lời nói như thế còn quý hơn ngàn vàng. Có nhiều tiền nhưng không có người động viên an ủi để rồi khi thất bại cũng suy sụp tinh thần mà gục ngã, hay có nhiều tiền nhưng lại chọn đi vào con đường sai trái thì sớm muộn cũng trở thành người tội lỗi. Trong những trường hợp ấy, tiền hay vàng bạc không giúp được chúng ta, chỉ có lời nói của con người dành cho nhau mới có sức mạnh cảm hóa ấy. Bởi thực sự, lời nói vừa là phương tiện giao tiếp vừa gắn kết mọi người lại với nhau, những lời nói tốt đẹp gây dựng nên những mối quan hệ tốt đẹp, nhiều người đến với nhau, trở thành tri kỉ hay bạn bè chí cốt chỉ vì hợp và hiểu nhau, mà để có thể biết mình hợp và hiểu người khác thì phải có lời nói bày tỏ quan điểm, cảm xúc và tâm tư tình cảm của mình cho người khác thấy. Vào tháng 12 năm 2023, một tài khoản tiktok có tên “quankhonggo” đã đăng một đoạn video thu hút đông đảo người xem về cô chủ của xe bánh mì chay với cái tên “cô Khuyết”. Được biết rằng cô tên thật là Anh Thư, từ nhỏ đã có cơ thể gầy gò, ốm yếu, không giống như những bạn đồng trang lứa. Tuy vậy, Anh Thư không bao giờ nản lòng bởi xung quanh cô luôn là những lời an ủi, động viên tốt đẹp. Xe bánh mì của cô được lập nên cũng với hy vọng mang những điều tích cực nhất đến cho mọi người. Qua đó ta thấy được một lời nói động viên, an ủi cũng có thể cứu vớt cả một đời người, thấy được những giá trị mà tốt đẹp mà lời nói mang lại.

Ngoài ra, những cảm xúc yêu, ghét, giận, hờn cũng theo lời nói mà tuôn ra. Chẳng hạn như khi vui thì lời ta nói ra sẽ mang theo niềm vui sướng, hớn hở hay khi buồn thì lời nói sẽ có phần u sầu, thất vọng; còn khi tức giận thì lời nói sẽ theo đó mà tuôn ra sự khó chịu, bực bội.

Lời nói có thể nói bất cứ đâu, bất cứ khi nào nhưng giá trị mà nó đem lại có hiệu quả hay không là điều mà câu tục ngữ hướng đến. Nói lời giá trị, không chỉ thể hiện trình độ học vấn của một người, mà còn là đạo đức của người đó rèn luyện đến đâu. Những người nói chuyện thô lỗ cộc cằn, dễ xảy đến những sự mất lòng, thậm chí ẩu đả, gây ra những tai nạn thương tâm. Trong cuộc sống rất nhiều trường hợp vì lời nói không suy nghĩ mà xảy ra những chuyện đáng tiếc. Như sự việc của cô Yarraka Bayles, là mẹ của Quaden – một cậu bé không may mắc chứng bệnh lùn. Vào một ngày, khi cô đi đón con trở về, trên xe, Yarraka Bayles bất ngờ nghe thấy con trai nói bằng giọng run rẩy: "Mẹ hãy cho con một sợi dây, con muốn tự sát". Sau khi hỏi con cặn kẽ, Yarraka biết được nguyên nhân của hành động đó là vì con trai cô đã bị bắt nạt ở trường, bị bạn bè xa lánh. Cậu bé bị miệt thị ngoại hình đến mức không thiết sống nữa. Qua câu chuyện của Quaden, ta có thể thấy lời nói có thể hủy hoại cả một con người, khiến họ trở nên trầm lặng, tự tách mình khỏi cuộc sống hoặc thậm chí là nghĩ đến việc tự tử. Thế mới thấy, có thể đưa người ta lên chín tầng mây chỉ vì một câu khen ngợi thì cũng có thể đưa họ xuống mười chín tầng địa ngục vì những lời chê bai, miệt thị. Vậy mới nói lời ăn tiếng nói đời thường quan trọng biết bao!

Tuy nhiên, trong xã hội hiện đại ngày nay, có rất nhiều người vẫn luôn xem nhẹ giá trị của lời nói, suốt ngày chỉ nói ra những lời thô tục, vô duyên. Họ người không suy nghĩ kĩ càng trước khi nói gây ra tổn thương cho người khác. Có những người nói năng bậy bạ, gây phản cảm,… những người này đáng bị phê phán và cần phải sửa đổi. Ngoài ra, còn có người chỉ biết nói phét, nịnh bợ hòng đoạt lợi cho bản thân. Hay có những người chỉ biết sống trên những lời xu nịnh ấy mà đánh mất đi giá trị thật sự của bản thân. Như vụ việc của bà Phương Hằng - CEO Trường Đua Đại Nam, bà cũng là một trong những doanh nhân giàu có, thế nhưng bà lại có những hành động, lời nói được cho là phỉ báng, vu khống hoặc thậm chí là chửi bới người khác. Và rồi vào cuối tháng 3 năm 2022, bà đã bị bắt vì tội lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân. Thế mới thấy, nói không đúng lời, không đúng lúc và không đúng thời điểm thì xảy ra những hậu quả tai hại biết bao. Vậy nên, hãy nhớ rằng “Ăn mặn nói ngay còn hơn ăn chay nói dối”, trước khi nói gì thì cũng phải suy nghĩ thật kĩ bạn nhé!

 "Lời nói gói vàng" là câu tục ngữ mà công cha ta dùng cách gần gũi nhất khẳng định giá trị của lời nói, nói theo khách quan giá trị của lời nói khó có thể cân đo đong đếm một cách chính xác được. Tuy nhiên, muốn lời nói có giá trị không khó bởi chính chúng ta sẽ là người quyết định giá trị lời nói của mình, hãy sử dụng lời nói một cách có văn hóa, văn minh lịch sự và hơn hết là sử dụng hợp lý, hiệu quả. “Trong cuộc sống có bốn điều mà một khi ta đã bỏ lỡ thì không sao sửa chữa được:

– Khi hòn đá …đã ném đi

– Khi lời nói…đã buông ra

– Khi cơ hội …đã bỏ lỡ

– Khi thời gian …đã trôi qua”