- Trong quá trình lịch sử, cư dân Đông Nam Á đã sáng tạo nên những giá trị văn hóa mang bản sắc riêng của khu vực.

- Các tín ngưỡng bản địa đã dung hợp với Ấn Độ giáo (từ Ấn Độ) và Phật giáo (từ Ấn Độ và Trung Quốc). Nho giáo, Đạo giáo đã trở thành một bộ phận trong tư tưởng, văn hóa của cư dân Đông Nam Á.

- Chữ Phạn và chữ Hán từ Ấn Độ và Trung Quốc được du nhập vào Đông Nam Á đã trở thành cơ sở để cư dân trong khu vực sáng tạo chữ viết riêng cho dân tộc mình.

- Một số công trình kiến trúc, điêu khắc và các giá trị nghệ thuật ở Đông Nam Á cũng chịu ảnh hưởng rất lớn từ Ấn Độ và Trung Hoa như là khu di tích Mỹ Sơn ở Việt Nam có kiểu kiến trúc Ấn Độ giáo.

Văn hóa Ấn Độ và Trung Quốc có ảnh hưởng lớn đối với văn hóa Đông Nam Á trong thời kỳ cổ đại và trung đại. Dưới đây là một số yếu tố và ảnh hưởng chính của văn hóa Ấn Độ và Trung Quốc đối với văn hóa Đông Nam Á trong thời kỳ cổ đại và trung đại:

1. Phật giáo và Hinduism: Ấn Độ là quê hương của Hinduism và Buddhism, hai tôn giáo đã có sự lan rộng mạnh mẽ tới Đông Nam Á. Phật giáo đã trở thành một phần quan trọng của văn hóa và tôn giáo ở nhiều quốc gia Đông Nam Á như Campuchia, Lào, Myanmar, và Indonesia.

2. Kiến trúc và nghệ thuật: Văn hóa Ấn Độ đã ảnh hưởng đến kiến trúc và nghệ thuật của Đông Nam Á thông qua việc chuyển giao các phong cách kiến trúc và nghệ thuật Hindu và Buddhist. Ví dụ, các đền thờ Angkor Wat ở Campuchia có ảnh hưởng lớn từ kiến trúc Hindu Ấn Độ.

1. Ngôn ngữ và văn học: Ngôn ngữ Trung Quốc (tiếng Trung) và văn học Trung Quốc đã có ảnh hưởng sâu rộng tới văn hóa Đông Nam Á. Trong thời kỳ cổ đại, nhiều quốc gia Đông Nam Á đã sử dụng chữ Hán (chữ Trung Quốc) làm ngôn ngữ viết chính thức.

2. Triết học và tư tưởng: Triết học Trung Quốc như Confucianism và Taoism đã trở thành một phần không thể thiếu của văn hóa Đông Nam Á. Các nguyên tắc Confucian và tư tưởng Đạo đã ảnh hưởng đến cách tư duy, giáo dục và hành vi của người dân trong nhiều quốc gia Đông Nam Á.

3. Kiến trúc và kỹ thuật: Kiến trúc Trung Quốc, đặc biệt là kiến trúc cung điện và chùa chiền, cũng đã có ảnh hưởng đến kiến trúc của nhiều quốc gia Đông Nam Á. Ngoài ra, kỹ thuật như kỹ thuật xây dựng đê điều và phát triển nông nghiệp cũng đã được chuyển giao từ Trung Quốc sang Đông Nam Á.

Tóm lại, văn hóa Ấn Độ và Trung Quốc đã có ảnh hưởng sâu rộng tới văn hóa Đông Nam Á trong thời kỳ cổ đại và trung đại, từ tôn giáo và triết học đến kiến trúc và văn học. Điều này đã tạo nên một sự đa dạng và phong phú trong văn hóa Đông Nam Á, phản ánh sự giao thoa và tương tác giữa các nền văn hóa khác nhau.

- Trong lịch sử, do vị trí địa lí đặc biệt của mình, Đông Nam Á đã sớm có sự tiếp xúc, giao lưu với các nền văn hóa lớn như: Trung Quốc, Ấn Độ. Quá trình giao lưu – tiếp xúc đó đã có nhiều tác động quan trọng đến văn hóa Đông Nam Á. Điều này được thể hiện trên những phương diện sau:

+ Lĩnh vực tín ngưỡng – tôn giáo:

• Các hệ tư tưởng – tôn giáo của Ấn Độ, Trung Quốc được du nhập vào Đông Nam Á và giữ vai trò quan trọng trong đời sống tinh thần của cư dân.
• Các tôn giáo của Ấn Độ, Trung Quốc khi du nhập vào Đông Nam Á đã có sự dung hợp với tín ngưỡng của cư dân bản địa.
• Các tôn giáo của Ấn Độ và Trung Quốc khi du nhập vào Đông Nam Á đã có tác dụng nhất định trong việc thúc đẩy sự phát triển của nghệ thuật kiến trúc – điêu khắc; quan niệm đạo đức – triết lí sống của cư dân Đông Nam Á. 

+ Lĩnh vực chữ viết:

• Trên cơ sở hệ thống chữ viết của người Ấn Độ, nhiều nhóm cư dân Đông Nam Á đã tạo ra chữ viết riêng của mình. 
• Người Việt kế thừa hệ thống chữ Hán của người Trung Quốc, trên cơ sở đó, tới khoảng thế kỉ XIII, người Việt sáng tạo ra chữ Nôm.

+ Lĩnh vực văn học:

• Người Đông Nam Á tiếp thu văn học Ấn Độ (tiêu biểu nhất là 2 bộ sử thi: Ma-ha-bha-ra-ta và Ra-ma-y-a-na) để sáng tạo ra những bộ sử thi của dân tộc mình.
• Người Việt tiếp thu hệ thống văn chương (thể loại; chất liệu văn học…) của Trung Quốc.

+ Nghệ thuật kiến trúc – điêu khắc của Đông Nam Á đều chịu ảnh hưởng đậm nét của các tôn giáo như Ấn Độ giáo, Phật giáo.