Ưu thế lai thể hiện rõ nhất ở F1 khi lai hai dòng thuần chủng vì khi lai hai dòng thuần chủng, các gen mang đặc tính tốt nhất của hai dòng cha mẹ được kết hợp lại với nhau, tạo ra một cá thể có khả năng thể hiện những đặc tính vượt trội hơn so với cả hai dòng cha mẹ. Tuy nhiên, qua các thế hệ, khi cá thể lai F1 lai với nhau, sự đa dạng gen giảm dần và các đặc tính vượt trội cũng có thể không được kế thừa hoàn toàn, dẫn đến việc ưu thế lai giảm dần qua các thế hệ.