Đến với truyện ngắn Quả trứng vàng người đọc thấy được một cốt truyện đậm tính nhân văn, một phong cách viết nhẹ nhàng nhưng vẫn có chiều sâu, đặc biệt là việc phân tích tâm lý nhân vật đặc sắc. Thông qua nhân vật Tú Minh người đọc nhận ra nhiều điều thú vị trong cuộc sống.

Nhân vật được đặt vào một hoàn cảnh rất bình thường. Trên đường đi học về vô tình nhìn thấy một quả trứng gà trong bụi cây. Thay vì nhặt để ăn Tú Minh đã chọn để quả trứng lại bên mình và chờ mong một điều kỳ diệu xảy ra. Quả trứng đã nở thành một chú gà con, rồi từ chú gà con lại sinh sôi nảy nở thành một đàn gà. Những điều bình dị trong cuộc sống lại có ý nghĩa thiêng liêng như vậy đó. Khi ta tin vào những điều kỳ diệu thì chắc chắn cuộc sống sẽ thật ý nghĩa, giống như nhân vật trong truyện của Tạ Duy Anh.

Nhân vật Tú Minh được giới thiệu khá đầy đủ thông qua một vài chi tiết như tuổi tác, tên, công việc, sở thích. Đó là một cậu bé 12 tuổi, đang tuổi ăn học, cắp sách đến trường với rất nhiều những dự định, hoài bão và ước mơ về cuộc sống. Cũng giống như bao đứa trẻ cùng trang lứa khác Tú Minh rất hồn nhiên, yêu đời và có cái nhìn đẹp đẽ về cuộc đời. Sở thích thường xuyên ghi nhật ký của Tú Minh đã phản ánh điều đó. Một chàng trai lại thích viết nhật ký, hay mơ mộng nên đã dẫn đến rất nhiều những hành động đặc biệt.

Tú Minh được đặt vào tình huống đặc biệt bắt gặp một quả trứng gà, cơn đói nổi lên, Tú Minh đã nghĩ ra viễn cảnh tươi đẹp. Hoặc là món ốp la béo ngậy, hoặc là món trứng luộc đơn giản nhưng thơm ngon. Song cuối cùng Tú Minh đã chiến thắng được những ham muốn tầm thường ấy. Cậu quyết định sẽ giữ lại quả trứng và tin rằng sẽ có điều kỳ diệu xảy ra.

Chàng trai tinh tế và nhạy cảm ấy đã mang quả trứng về, đặt vào một chiếc lọ ở góc bếp. Ngày nào Tú Minh cũng vào đó thì thầm vào quả trứng những điều kỳ diệu của cuộc sống. Và điều kỳ diệu đã xảy ra, quả trứng nứt vỏ, nở ra một chú mái nâu xinh xắn, đáng yêu. Tú Minh sung sướng đến vỡ oà, không ngờ điều kỳ diệu mà mình trông chờ bấy lâu đã thành hiện thực. Cậu chợt nghĩ ngày hôm đó nếu mình ăn quả trứng thì sẽ không có ngày hôm nay, điều kỳ diệu sẽ chẳng đến.

Kể từ hôm đó ngày nào Tú Minh cũng chăm sóc chú mái nâu, đi đâu cũng đi cùng. Mái nâu lớn nhanh như thổi, và chẳng mấy chốc lại đẻ ra một đàn gà con xinh xắn. Sự sinh sôi nảy nở đã được tiếp diễn như thế, bắt đầu từ một quả trứng đầu tiên. Sự tử tế, ấm áp và nhân hậu của Tú Minh đã được đền đáp xứng đáng. Cậu hạnh phúc cầm bút để ghi những điều mình cảm nhận được về cuộc sống vào cuốn nhật ký của mình.

Bằng ngòi bút tinh tế, Tạ Duy Anh đã thâm nhập vào sâu bên trong tâm lý nhân vật để khai thác. Nhân vật được hiện lên qua hành động, những đoạn độc thoại nội tâm, những dòng suy nghĩ đúng với lứa tuổi. Qua đó người đọc cảm nhận được chiều sâu của nhân vật. Người kể chuyện ngôi thứ ba cũng góp phần vào thành công của truyện, việc kể tự nhiên, linh hoạt, không bị giới hạn trong không gian và thời gian.

Có thể nói Quả trứng vàng của Tạ Duy Anh là một tác phẩm đặc sắc. Không chỉ có một cốt truyện chặt chẽ, cách viết già tay, nhân vật cũng được xây dựng rất khéo léo. Qua nhân vật Tú Minh người đọc hẳn đều tin vào những điều kỳ diệu của cuộc sống.