1) Nhân vật trữ tình trong bài thơ muốn làm thằng cuội em hiểu sống có thái độ tích cực mang ý nghĩa là khuyến khích người đọc nhìn nhận cuộc sống một cách lạc quan, tìm kiếm niềm vui và ý nghĩa trong những khó khăn và thử thách.

2) Tâm trạng của Tản Đà trong bài thơ được miêu tả qua ba kiểu câu:
- Tản Đà đầy nỗi buồn và cô đơn khi nhớ về quá khứ đau buồn.
- Tản Đà tràn ngập niềm hy vọng và lòng tin vào tương lai tươi sáng.
- Tản Đà cảm thấy hạnh phúc và bình yên khi nhìn thấy những điều tích cực xảy ra xung quanh mình.