Truyện Thánh Gióng là tác phẩm lớn đầu tiên về đề tài giữ nước và chống xâm lược. Trước hết thì ở Thánh Gióng hội tụ những đặc điểm giản dị mà phi thường, thể hiện lí tưởng của nhân dân về người anh hùng cứu nước. Đó là chi tiết về sự ra đời và lớn lên kì lạ của Gióng. Ở Gióng có cả sức mạnh thể lực, tinh thần và ý chí phi thường. Tuy Thánh Gióng có nguồn gốc thần thánh nhưng vẫn có những những cái bình thường của người trần thế như: Gióng là một con người của làng Phù Đổng, nước Văn Lang, đời Hùng Vương thứ sáu, Gióng cũng nằm trong bụng mẹ, cũng ăn cơm, cũng mặc quần áo của dân làng. Gióng 3 tuổi vẫn chưa lớn cứ như đứa trẻ một tuổi. Ở Gióng thấy được cả thể lực và ý chí chiến đấu phi thường. Khi chưa có giặc Gióng chỉ là  đứa trẻ nằm im không biết nói, không cười. Khi nghe tiếng gọi của non sông, Gióng lớn nhanh như thổi và cất lời nhận nhiệm vụ, đánh tan giặc Ân. Đánh Thắng trận, Gióng đã bay về trời. Thánh Gióng chính là biểu tượng cho sức mạnh của nhân dân trong công cuộc giữ nước