"Sông núi nước Nam" (Nam quốc sơn hà) là một bài thơ nổi tiếng trong lịch sử văn học Việt Nam, được coi là bản tuyên ngôn độc lập đầu tiên của dân tộc. Tác giả của bài thơ này không được xác định rõ ràng, nhưng nó thường được gắn liền với Lý Thường Kiệt, một vị tướng nổi tiếng của nhà Lý. Bài thơ được cho là đã được Lý Thường Kiệt đọc lên trong cuộc chiến chống quân Tống xâm lược vào năm 1076, nhằm khích lệ tinh thần quân sĩ và khẳng định chủ quyền của đất nước.

Dưới đây là nội dung bài thơ:

```
Nam quốc sơn hà Nam đế cư,
Tiệt nhiên định phận tại thiên thư.
Như hà nghịch lỗ lai xâm phạm,
Nhữ đẳng hành khan thủ bại hư.
```

Dịch nghĩa:

```
Sông núi nước Nam, vua Nam ở,
Rành rành định phận tại sách trời.
Cớ sao lũ giặc sang xâm phạm,
Chúng bay sẽ bị đánh tơi bời.
```

Bài thơ này đã trở thành một biểu tượng của lòng yêu nước và tinh thần bất khuất của dân tộc Việt Nam.