Để tìm hai số biết tổng của chúng bằng 48 và nếu lấy số lớn chia cho số bé thì được thương là 3, ta có thể làm như sau:

Gọi hai số cần tìm là \( x \) (số bé) và \( y \) (số lớn).

Theo đề bài, ta có hai phương trình:
1. \( x + y = 48 \)
2. \( \frac{y}{x} = 3 \)

Từ phương trình thứ hai, ta có thể suy ra:
\[ y = 3x \]

Bây giờ, ta thay \( y = 3x \) vào phương trình thứ nhất:
\[ x + 3x = 48 \]
\[ 4x = 48 \]
\[ x = 12 \]

Sau khi tìm được \( x \), ta thay vào phương trình \( y = 3x \) để tìm \( y \):
\[ y = 3 \times 12 = 36 \]

Vậy hai số cần tìm là 12 và 36.