Cơ cấu dân số theo nhóm tuổi và giới tính là một trong những yếu tố quan trọng để hiểu rõ hơn về đặc điểm dân số của một quốc gia hoặc khu vực. Dưới đây là một số đặc điểm chính của cơ cấu dân số theo nhóm tuổi và giới tính:

### 1. Cơ cấu dân số theo nhóm tuổi:
Cơ cấu dân số theo nhóm tuổi thường được chia thành ba nhóm chính:
- **Nhóm tuổi trẻ em (0-14 tuổi):**
- Đặc điểm: Đây là nhóm tuổi chưa tham gia vào lực lượng lao động và phụ thuộc vào người lớn.
- Tỷ lệ cao: Thường gặp ở các nước đang phát triển, nơi tỷ lệ sinh cao.
- Tỷ lệ thấp: Thường gặp ở các nước phát triển, nơi tỷ lệ sinh thấp và có các chính sách kiểm soát dân số.

- **Nhóm tuổi lao động (15-64 tuổi):**
- Đặc điểm: Đây là nhóm tuổi chính tham gia vào lực lượng lao động và đóng góp vào nền kinh tế.
- Tỷ lệ cao: Thường gặp ở các nước có nền kinh tế phát triển và có chính sách khuyến khích lao động.
- Tỷ lệ thấp: Thường gặp ở các nước có tỷ lệ sinh thấp và dân số già hóa.

- **Nhóm tuổi già (65 tuổi trở lên):**
- Đặc điểm: Đây là nhóm tuổi đã nghỉ hưu và thường phụ thuộc vào hệ thống an sinh xã hội.
- Tỷ lệ cao: Thường gặp ở các nước phát triển với tuổi thọ cao và tỷ lệ sinh thấp.
- Tỷ lệ thấp: Thường gặp ở các nước đang phát triển với tuổi thọ thấp và tỷ lệ sinh cao.

### 2. Cơ cấu dân số theo giới tính:
Cơ cấu dân số theo giới tính thường được biểu thị qua tỷ lệ nam/nữ trong dân số.
- **Tỷ lệ giới tính khi sinh:**
- Thường dao động quanh mức 105 nam/100 nữ. Tuy nhiên, tỷ lệ này có thể bị ảnh hưởng bởi các yếu tố văn hóa, xã hội và kinh tế.

- **Tỷ lệ giới tính trong các nhóm tuổi:**
- **Nhóm tuổi trẻ em:** Tỷ lệ nam thường cao hơn nữ do tỷ lệ sinh tự nhiên.
- **Nhóm tuổi lao động:** Tỷ lệ này có thể cân bằng hoặc chênh lệch tùy thuộc vào các yếu tố như di cư lao động, chiến tranh, và các chính sách xã hội.
- **Nhóm tuổi già:** Tỷ lệ nữ thường cao hơn nam do tuổi thọ trung bình của nữ thường cao hơn nam.

### 3. Biểu đồ dân số (Population Pyramid):
- **Dạng kim tự tháp:** Thường gặp ở các nước đang phát triển với tỷ lệ sinh cao và tuổi thọ thấp.
- **Dạng hình chuông:** Thường gặp ở các nước phát triển với tỷ lệ sinh và tử vong ổn định.
- **Dạng hình cây:** Thường gặp ở các nước có dân số già hóa với tỷ lệ sinh thấp và tuổi thọ cao.

### 4. Ảnh hưởng của cơ cấu dân số:
- **Kinh tế:** Cơ cấu dân số ảnh hưởng đến lực lượng lao động, năng suất lao động và chi phí an sinh xã hội.
- **Xã hội:** Ảnh hưởng đến các dịch vụ y tế, giáo dục và các chính sách xã hội.
- **Chính trị:** Ảnh hưởng đến các quyết định chính sách và phân bổ nguồn lực.

### 5. Các yếu tố ảnh hưởng đến cơ cấu dân số:
- **Tỷ lệ sinh và tử vong:** Ảnh hưởng trực tiếp đến sự phân bố dân số theo nhóm tuổi.
- **Di cư:** Di cư lao động và di cư quốc tế có thể làm thay đổi cơ cấu dân số theo giới tính và nhóm tuổi.
- **Chính sách dân số:** Các chính sách về sinh đẻ, y tế và an sinh xã hội có thể ảnh hưởng đến cơ cấu dân số.

Hiểu rõ cơ cấu dân số theo nhóm tuổi và giới tính giúp các nhà hoạch định chính sách đưa ra các quyết định phù hợp nhằm phát triển kinh tế, xã hội và cải thiện chất lượng cuộc sống của người dân.