Phân tích đoạn thơ sau trong bài "Ai tư vãn" của Lê Ngọc Hân

Đoạn thơ trên nằm trong bài "Ai tư vãn" của Lê Ngọc Hân, một tác phẩm nổi tiếng trong văn học Việt Nam. Bài thơ này được viết trong hoàn cảnh đau thương khi vua Quang Trung (Nguyễn Huệ) qua đời, và Lê Ngọc Hân, người vợ yêu quý của ông, bày tỏ nỗi lòng đau đớn và tiếc thương.

### Phân tích đoạn thơ:

**Cảnh nào cũng ngùi ngùi cảnh ấy.**
**Tiệc vui mừng còn thấy chi đâu!**

Hai câu thơ mở đầu đoạn này thể hiện sự buồn bã, đau thương của tác giả. "Cảnh nào cũng ngùi ngùi cảnh ấy" cho thấy rằng mọi cảnh vật xung quanh đều mang một nỗi buồn, không còn niềm vui nào có thể thấy được. "Tiệc vui mừng còn thấy chi đâu!" nhấn mạnh sự mất mát và trống vắng, những niềm vui trước đây giờ chỉ còn là quá khứ.

**Phút giây bãi biển nương dâu,**
**Cuộc đời là thế, biết hầu nài sao?**

Hai câu thơ này sử dụng hình ảnh "bãi biển nương dâu" (biển xanh biến thành ruộng dâu) để diễn tả sự thay đổi vô thường của cuộc đời. Đây là một hình ảnh ẩn dụ phổ biến trong văn học cổ điển để nói về sự biến đổi không ngừng của thế gian. "Cuộc đời là thế, biết hầu nài sao?" thể hiện sự bất lực và chấp nhận trước những biến đổi không thể tránh khỏi của cuộc sống.

**Chữ tình nghĩa trời cao, đất rộng,**
**Nỗi đoạn trường còn sống, còn đau!**

Hai câu thơ này nhấn mạnh đến tình nghĩa sâu nặng giữa Lê Ngọc Hân và vua Quang Trung. "Chữ tình nghĩa trời cao, đất rộng" diễn tả tình cảm sâu sắc, rộng lớn như trời đất. "Nỗi đoạn trường còn sống, còn đau!" cho thấy nỗi đau đớn, dằn vặt vẫn còn tồn tại trong lòng tác giả, dù người đã mất nhưng tình cảm và nỗi đau vẫn còn mãi.

**Mấy lời tâm sự trước sau,**
**Đôi vầng nhật nguyệt trên đầu chứng cho.**

Hai câu cuối cùng của đoạn thơ là lời tâm sự chân thành của Lê Ngọc Hân, mong muốn những lời nói của mình được chứng giám bởi "đôi vầng nhật nguyệt" (mặt trời và mặt trăng). Đây là một cách thể hiện sự chân thành và lòng thành kính, mong muốn tình cảm và nỗi đau của mình được thấu hiểu và chứng nhận bởi thiên nhiên, trời đất.

### Tổng kết:

Đoạn thơ này thể hiện nỗi đau đớn, tiếc thương sâu sắc của Lê Ngọc Hân trước sự ra đi của vua Quang Trung. Tác giả sử dụng những hình ảnh ẩn dụ và ngôn ngữ giàu cảm xúc để diễn tả tình cảm sâu nặng và nỗi đau không nguôi. Qua đó, đoạn thơ không chỉ là lời than khóc cho người đã khuất mà còn là sự thể hiện tình yêu, lòng trung thành và nỗi đau đớn của người ở lại.