Trong bài thơ "Nỗi niềm chinh phụ" của Đặng Trần Côn, tâm trạng của nhân vật người chinh phụ được thể hiện qua nhiều cung bậc cảm xúc khác nhau, chủ yếu là nỗi buồn, cô đơn và nhớ nhung. Dưới đây là một số điểm nổi bật về tâm trạng của nhân vật:

1. **Nỗi buồn và cô đơn**: Người chinh phụ cảm thấy cô đơn, lẻ loi khi chồng ra trận. Cảnh vật xung quanh như càng làm tăng thêm nỗi buồn của nàng. Những hình ảnh như "đèn khuya", "trăng tàn", "gió lạnh" đều gợi lên sự cô đơn, lạnh lẽo.

2. **Nhớ nhung và mong chờ**: Nàng luôn nhớ về người chồng nơi chiến trường xa xôi, mong chờ ngày đoàn tụ. Những câu thơ thể hiện sự mong ngóng, khắc khoải, như "Mây che kín núi, mưa sa mịt mờ".

3. **Lo lắng và bất an**: Người chinh phụ cũng lo lắng cho sự an nguy của chồng nơi chiến trường. Nàng không biết chồng mình có an toàn hay không, điều này làm tăng thêm nỗi bất an trong lòng nàng.

4. **Sự bất lực và đau khổ**: Nàng cảm thấy bất lực khi không thể làm gì để thay đổi tình cảnh hiện tại. Sự đau khổ của nàng được thể hiện qua những câu thơ đầy cảm xúc, như "Lòng này gửi gió đông có tiện".

**Tác dụng của thể thơ song thất lục bát**:

Thể thơ song thất lục bát có cấu trúc đặc biệt với hai câu bảy chữ (song thất) và hai câu sáu tám (lục bát) xen kẽ nhau. Cấu trúc này có những tác dụng sau khi thể hiện tâm trạng của nhân vật:

1. **Nhịp điệu linh hoạt**: Cấu trúc song thất lục bát tạo ra nhịp điệu linh hoạt, giúp diễn tả được nhiều cung bậc cảm xúc khác nhau. Nhịp điệu này có thể thay đổi từ nhanh đến chậm, từ mạnh đến nhẹ, phù hợp với sự biến đổi tâm trạng của người chinh phụ.

2. **Tạo sự cân đối và hài hòa**: Sự xen kẽ giữa các câu bảy chữ và sáu tám tạo ra sự cân đối và hài hòa trong bài thơ. Điều này giúp làm nổi bật sự đối lập giữa cảnh vật bên ngoài và tâm trạng bên trong của nhân vật.

3. **Tăng cường tính nhạc**: Thể thơ song thất lục bát có tính nhạc cao, giúp tăng cường sự truyền cảm của bài thơ. Những câu thơ như "Lòng này gửi gió đông có tiện" khi đọc lên có âm điệu du dương, dễ dàng đi vào lòng người, làm tăng thêm sự thấm thía của nỗi buồn và nhớ nhung.

4. **Khả năng miêu tả chi tiết**: Với cấu trúc dài hơn so với các thể thơ khác, song thất lục bát cho phép tác giả miêu tả chi tiết hơn về cảnh vật và tâm trạng. Điều này giúp người đọc cảm nhận rõ hơn về nỗi niềm của người chinh phụ.

Tóm lại, thể thơ song thất lục bát không chỉ giúp diễn tả một cách linh hoạt và sâu sắc tâm trạng của nhân vật người chinh phụ mà còn tạo ra một không gian thơ đầy cảm xúc và nhạc điệu, làm tăng thêm sức hấp dẫn và sự thấm thía của bài thơ.