Dấu ấn “Tuổi thơ tôi” mà tác giả nhắc đến trong bài thơ là những hình ảnh, kỷ niệm về một tuổi thơ bình dị, gần gũi với thiên nhiên và cuộc sống ở quê nhà. Đó là những cánh đồng, những cây trái, những con vật, những con người và cả những trải nghiệm nhỏ bé nhưng sâu sắc. Những kỷ niệm này thể hiện sự gắn bó, yêu thương đối với quê hương, nơi đã nuôi dưỡng tâm hồn tác giả từ thuở ấu thơ.

“cái năm tháng mong manh mà vững chãi
con dâu đất dài tươi roi mai nơi này”

• Biện pháp tu từ được sử dụng: Hai câu thơ sử dụng biện pháp đối lập (mâu thuẫn) trong cách miêu tả về "năm tháng mong manh mà vững chãi". Sự đối lập giữa "mong manh" và "vững chãi" làm nổi bật sự mâu thuẫn, nhưng lại có mối liên kết chặt chẽ giữa những trải nghiệm của tuổi thơ với những giá trị bền vững trong cuộc sống sau này. "Mong manh" ám chỉ sự thoáng qua, dễ phai nhòa của tuổi thơ, còn "vững chãi" thể hiện những dấu ấn mạnh mẽ, khó phai nhạt của những kỷ niệm đó trong tâm hồn con người.

• Giá trị của biện pháp tu từ: Sự đối lập này làm nổi bật ý nghĩa sâu sắc của thời gian tuổi thơ, mặc dù ngắn ngủi nhưng đã tạo nên những giá trị lâu bền và bền vững. Tác giả muốn nhấn mạnh rằng tuổi thơ có thể trôi qua nhanh chóng, nhưng những gì nó để lại trong lòng mỗi người là vô cùng quý giá và bền vững, giống như "con dâu đất" vững chãi nơi quê nhà.

“Con dâu chim chạm trổ tận trong xương
thời thơ ấu không thế nào đánh đổi
trọn kiếp người ta chấp chồng nguồn cội
con một miền quê trong đi đòi nỗi cười”

Những thông điệp mà nhà thơ muốn gửi gắm trong bốn câu thơ này bao gồm:

1. Sự khắc sâu trong tâm hồn: Hình ảnh "con dâu chim chạm trổ tận trong xương" tượng trưng cho những kỷ niệm, trải nghiệm thời thơ ấu đã ăn sâu vào tận xương tủy, không thể nào phai nhòa. Nó ám chỉ rằng những ký ức của tuổi thơ, dù đơn giản nhưng đã in sâu trong tâm hồn mỗi người và trở thành một phần không thể tách rời của họ.

2. Giá trị không thể đánh đổi của thời thơ ấu: "Thời thơ ấu không thế nào đánh đổi" nhấn mạnh rằng những kỷ niệm tuổi thơ là vô giá và không thể bị thay thế bởi bất cứ điều gì. Những giá trị đó là nền tảng để con người trưởng thành và phát triển.

3. Sự gắn bó với nguồn cội: Nhà thơ khẳng định rằng suốt cuộc đời mỗi người đều không thể tách rời khỏi nguồn cội của mình, nơi đã sinh ra và nuôi dưỡng họ. "Chấp chồng nguồn cội" là hình ảnh tượng trưng cho sự gắn kết chặt chẽ với quê hương, dòng máu, và những truyền thống đã được kế thừa.

4. Niềm vui từ quê hương: "Con một miền quê trong đi đòi nỗi cười" thể hiện niềm vui, hạnh phúc xuất phát từ chính những kỷ niệm, giá trị của quê hương. Đó là những niềm vui chân thực, giản dị nhưng vô cùng sâu sắc mà không nơi nào có thể mang lại. Nhà thơ muốn nhắn gửi rằng sự gắn bó với quê hương, với tuổi thơ là một điều thiêng liêng, giúp mỗi người tìm thấy niềm vui và hạnh phúc thực sự trong cuộc sống.