Nội dung chính của bài thơ tập trung vào việc miêu tả:

• Một không gian yên tĩnh, thanh bình: Hình ảnh đàn trâu nằm nghỉ dưới gốc đa già, ve ve kêu, gà gáy... tạo nên một bức tranh tĩnh lặng, thư thái của làng quê.
• Thời tiết oi nóng của mùa hè: Qua những hình ảnh như "trời lơ cao vút không buông gió", "ruồi say nắng"... ta cảm nhận được cái nắng gay gắt của mùa hè.
• Cảnh vật làng quê: Đồng cỏ cào, cánh đồng lúa chín vàng, tiếng nhạc ngựa từ xa vọng lại... đều là những hình ảnh quen thuộc của làng quê Việt Nam.

Thông qua những hình ảnh đó, tác giả đã gợi lên những cảm xúc:

• Yên bình, thư thái: Cảnh vật làng quê vào buổi trưa hè gợi lên cảm giác yên bình, thư thái.
• Nóng bức, oi ả: Cái nắng hè gay gắt khiến người đọc cảm nhận được sự oi bức.
• Mến yêu quê hương: Qua bài thơ, ta thấy được tình yêu quê hương tha thiết của tác giả.