ĐỀ 2: THẦN LỬA A NHI (AGNI)

(Thần thoại Ấn Độ)

Thần Lửa A Nhi (Agni) là một trong những vị thần lớn nhất và lâu đời nhất của Ấn Độ. Thần rất cao lớn, da thịt đỏ au, có bảy cánh tay màu sắc như cầu vồng, lưỡi dài và lanh lẹ lạ thường. Chính thần đã tung lên trời quả cầu lửa sưởi ấm chúng ta, nung chín cây, lúa, đỗ, ngày ngày soi sáng cho chúng ta làm ăn. Chính thần thắp các vì sao lên, nếu không đêm tối sẽ sâu thẳm và rùng rợn biết bao. Thần có phép phân thân nên thần ở khắp mọi nhà, vào bếp nấu thức ăn, đốt đèn rọi trang sách. Không có thần ở trong nhà, con người sẽ đói, rét, sợ sệt, sống không khác gì loài cầm thú.

Thần có tính nóng vội, lại phải ở khắp nơi, không coi xuể công việc, nên đôi lúc vô tình gây thiệt hại cho sinh linh và hoa cỏ.

Một hôm, thần Lửa A Nhi giúp người đốt cỏ dại ở ven rừng. Mải lo đi giúp nơi khác nữa, thần không về dập lửa kịp thời, nên lửa cháy vào rừng, lan rộng ra nhanh chóng. Trong rừng có năm mẹ con chim Đầu Rìu. Chim mẹ kêu than: con mình chưa biết bay, phen này mẹ con ta chắc bị thiêu sống.

Bỗng chim mẹ nghĩ được một kế cứu con:

– Các con ơi, đằng kia có cái hang chuột. Các con hãy vào đấy, mẹ sẽ khỏa cát lên lấp tạm, khi lửa tắt mẹ sẽ đến đón các con.

– Nhưng mẹ ơi – một con chim thưa – con chuột to lắm, nó sẽ ăn thịt chúng con mất.

– Không đâu, bé yêu ạ. Con chuột ở cái hang này đã bị diều hâu bắt rồi, chính mẹ trông thấy.

– Còn có những con chuột khác, mẹ ạ. – một chim con nữa nói – Bị chuột ăn thì đau đớn và nhục nhã quá, mẹ ơi, thà chết thiêu còn hơn.

– Bị thiêu nóng lắm, các con ạ. Chỉ có một cách là mẹ xòe hai cánh ra ấp các con dưới bụng, che lửa cho các con. Mẹ sẽ chết cháy còn các con may chăng sống sót.

– Không, không mẹ ơi! Không đời nào! – bốn chú chim con đồng thanh kêu lên. Rồi chú khôn nhất nói: “Nếu mẹ chết thì chúng con cũng sẽ chết đói, chết khát thôi. Và họ Đầu Rìu nhà ta sẽ tuyệt giống, tuyệt nòi. Mẹ còn trẻ lắm. Thoát nạn này, mẹ sinh một lũ em. Mẹ hãy bay đi, bay nhanh đi, lửa đến rồi. Chúng con van mẹ.”.

– Mẹ trốn một mình sao đành chứ?

– Trốn đi, trốn đi mẹ ơi! – Bốn chú chim con lại đồng thanh kêu lớn – Bay nhanh đi, nếu không chúng con đâm đầu vào lửa cho mà xem.

Mấy con chim con vỗ lạch bạch những đôi cánh chưa có lông rắp xông vào lửa. Chim mẹ hoảng quá, đành phải bay đi.

Bấy giờ bốn anh em chụm đầu vào nhau kêu cầu thần Lửa:

– Thần Lửa A Nhi quảng đại ơi! Chúng con hiện nay mất mẹ, lát nữa sẽ mất xác. Rồi mẹ chúng con sẽ vì xót xa mà chết héo, chết khô. Chỉ có ngài là cứu được chúng con, hỡi thần A Nhi nhân hậu.

Bỗng có tiếng vang vọng từ xa:

– Các con đừng lo sợ. Tai họa sắp qua rồi. Và mẹ các con sẽ về với các con.

Đó là tiếng của Thần Lửa. Thần đã trở về và kịp nghe tiếng kêu thảm thiết của mấy chú chim con. Thần dập tắt ngay ngọn lửa hung dữ, liền đó chim Đầu Rìu mẹ cũng bay về.

Cảm tạ thần A Nhi nhân hậu, năm mẹ con nhuộm đỏ chùm lông mũ của mình, ngụ ý thờ Thần Lửa trên đầu.

(Huỳnh Lý kể, nguồn: SGK Văn lớp 6, tập 1, 1989)

Câu 1. Xác định thể loại của văn bản trên?

Câu 2. Xác định phương thức biểu đạt chính của văn bản?

Câu 3. Xác định ngôi kể.

Câu 4: Nêu nội dung chính của văn bản trên.

Câu 5: Theo văn bản, thần Lửa A Nhi có ngoại hình như thế nào?

Câu 6. Nhân vật trung tâm của truyện là ai? NX về đặc điểm của nhân vật này?

Câu 7. Những hành động của Thần giúp con người trong cuộc sống là gì?

Câu 8. Anh/chị hãy xác định và nhận xét về yếu tố thời gian trong văn bản trên?

Câu 9: Dựa vào văn bản, hãy nêu vai trò của lửa đối với cuộc sống của con người.

Câu 10: Vì sao ngày nay chùm lông mũ của chim Đầu Rìu có màu đỏ?

Câu 11: Anh/chị hiểu như thế nào về lời nói của chim mẹ trong đoạn sau:

“– Bị thiêu nóng lắm, các con ạ. Chỉ có một cách là mẹ xòe hai cánh ra ấp các con dưới bụng, che lửa cho các con. Mẹ sẽ chết cháy còn các con may chăng sống sót.”?

Câu 12. Hành động của Thần Lửa mà em ấn tượng nhất? Lí giải?

Câu 13.  NX về tình mẫu tử của mẹ con chim đầu rìu:

Câu 14. Qua nhân vật Thần Lửa, anh/ chị liên tưởng đến nét tính cách nào của con người?

Câu 15. Anh chị rút ra được thông điệp tích cực gì sau khi đọc văn bản?