Câu 1: Xác định thể thơ và phương thức biểu đạt chính
* Thể thơ: Thơ tự do. Thể thơ này không tuân theo một khuôn mẫu cố định về số câu, số chữ, vần điệu, nhịp điệu, tạo điều kiện cho nhà thơ thể hiện cảm xúc một cách tự nhiên, linh hoạt.
* Phương thức biểu đạt chính: Biểu cảm. Tác giả bộc lộ cảm xúc sâu sắc, tình cảm trân trọng đối với thầy giáo, đồng thời gửi gắm những suy ngẫm về cuộc sống, về những mất mát và hy sinh.
Câu 2: Nội dung của đoạn thơ và phân tích các phép tu từ
Nội dung:
Đoạn thơ khắc họa hình ảnh người thầy giáo trong thời chiến, sự hy sinh cao cả của thầy và những dấu ấn sâu đậm mà thầy để lại trong lòng học trò. Qua hình ảnh đôi bàn chân bị thương, tác giả gợi lên sự tàn khốc của chiến tranh và đồng thời ca ngợi phẩm chất cao quý của người thầy.
Các phép tu từ và hiệu quả:
* Câu thơ: "Hoa phượng cháy một góc trời như lửa!"
* Phép nhân hóa: Hoa phượng được nhân hóa thành con người, có hành động "cháy".
* Hiệu quả: Tăng sức gợi hình, gợi tả, tạo nên một hình ảnh mạnh mẽ, rực rỡ, biểu tượng cho một thời tuổi trẻ sôi nổi, đầy nhiệt huyết. Đồng thời, hình ảnh "cháy" còn gợi lên sự hy sinh, sự cống hiến hết mình.
* Câu thơ: "Nhưng một bàn chân không còn nữa"
* Phép đối lập: "Một bàn chân" đối lập với hình ảnh "nụ cười vui vẫn nguyên vẹn như xưa"
* Hiệu quả: Tạo nên sự bất ngờ, làm nổi bật lên sự mất mát, hy sinh của người thầy.
Câu 3: Phân tích các phép tu từ trong ba câu thơ cuối
* Ôi, bàn chân
* Câu cảm thán: Thể hiện sự xúc động, trân trọng của người viết.
* In lên cổng trường những chiều giá buốt/In lên cổng trường những đêm mưa dầm
* Phép điệp từ: "In lên cổng trường" được lặp lại hai lần.
* Phép đối: "chiều giá buốt" đối với "đêm mưa dầm"
* Hiệu quả: Nhấn mạnh dấu ấn sâu đậm của đôi bàn chân thầy giáo trên con đường đến trường, gợi lên hình ảnh một người thầy luôn miệt mài, tận tụy với công việc. Qua đó thể hiện sự kính trọng, biết ơn của học trò đối với thầy.
* Dấu nạng hai bên như hai hàng lỗ đáo
* So sánh: So sánh dấu nạng với "hai hàng lỗ đáo"
* Hiệu quả: Tăng sức gợi hình, gợi tả, giúp người đọc hình dung rõ hơn về những vết thương, những khó khăn mà thầy giáo đã trải qua.