Cuộc đời của con người là chuỗi những cuộc hành trình, đó là cuộc hành trình chinh phục những khó khăn, gặt hái những thành quả cho chính mình; là cách để con người khẳng định vị trí của trong cuộc sống này. Và có thể bắt đầu và hoàn thành một cuộc hành trình thì bên cạnh bản lĩnh kiên cường, ý chí quyết tâm thì còn cần những kiến thức, hiểu biết nhất định về cuộc sống, những hiểu biết ấy có thể bắt nguồn từ những trải nghiệm thực tiễn của con người. Hoặc dễ dàng hơn thì con người có thể tìm hiểu những tri thức này trong sách vở, vì đó là những cuốn bách khoa toàn thư về thế giới, mà ông cha ta đã dày công ghi chép qua bao thế hệ. Tuy nhiên, việc đọc sách là cần có sự chọn lựa, không phải sách nào cũng có thể đọc, đọc mà đạt được hiệu quả như mong muốn.

Sách là một sản phẩm vô giá của loài hàng. Qua hàng ngàn năm sinh sống và chinh phục tự nhiên, con người đã không ngừng tác động vào thế giới, cũng do những tác động đó mà con người dần hiểu hơn về chúng. Điều đặc biệt là ông cha ta qua các thế hệ đều có xu hướng ghi chép lại những kinh nghiệm, hiểu biết của mình về thế giới, lưu truyền từ đời này sang đời khác nhằm truyền lại cho các thế hệ con cháu sau này. Vì vậy mà con cháu đời sau có thể thông qua những cuốn sách này có thể đón nhận được những phát minh, phát hiện, những khám phá độc đáo về thế giới.

Qua sách vở con người có thể nâng cao tri thức, hiểu biết của mình về thế giới. Bên cạnh nền tảng là những thành tựu văn minh của các thế hệ trước, cùng với tinh thần học học, sáng tạo không ngừng mà con cháu thế hệ sau phát minh ra những thành tựu khoa học rực rỡ, hiện đại như ngày nay. Như vậy, ta có thể hiểu sách tuy là những thứ vật chất bên ngoài nhưng lại chứa đựng một thế giới tâm hồn, hiểu biết rộng lớn của loài người qua bao thế hệ. Đối với học sinh chúng ta, sách vở là một phương tiện để chúng ta hiểu hơn về thế giới, thông qua đó để có tri thức cải tạo thế giới, làm cho thế giới ngày càng trở nên tươi đẹp.

Tuy có vai trò quan trọng đối với cuộc sống của con người nhưng không phải cuốn sách nào cũng có giá trị để chúng ta học tập, hiểu biết. Tức là giúp chúng ta tiến bộ, tích cực hơn. Nhưng bên cạnh những cuốn sách có giá trị khoa học, nhân văn thì cũng còn có rất nhiều những cuốn sách có nội dung tiêu cực làm cho con người thay đổi theo hướng xấu đi. Đó là những cuốn sách có nội dung phản động, phản khoa học, thậm chí là những cuốn sách có nội dung đồi trụy. Những cuốn sách đó sẽ làm cho con người trở nên u mê, suy nghĩ tiêu cực, thay đổi tính chất, bản tính vốn có.

Cũng có lẽ vì vậy mà ngày nay nhà nước ta có sự quan tâm đúng mức, quản lí chặt chẽ các loại sách, đặc biệt là những cuốn sách, văn hóa phẩm đồi trụy, tránh ảnh hưởng đến thế hệ học sinh, sinh viên cũng như tất cả mọi người dân. Bên cạnh đó khuyến khích những cuốn sách có nội dung hay, có những kiến thức bổ ích đối với sự phát triển, có vai trò định hướng nhân cách cho con người.

Do đó, khi chúng ta tiếp cận với một cuốn sách nào đó thì cần phải có sự xem xét kĩ lưỡng, xem chúng có phù hợp với lứa tuổi của mình không, có giúp ích gì công việc, học hành hay cuộc sống của mình không. Vì nếu đọc được một cuốn sách hay, có nội dung bổ ích sẽ tích lũy cho người đọc những nền tảng kiến thức nhất định, và có thể vận dụng chúng vào cuộc sống để hoàn thành tốt những công việc, học hành. Nuôi dưỡng ở con người một thế giới tâm hồn phong phú, sinh động, nhân văn; biết yêu thương, quý trọng con người, biết sống phù hợp với những chuẩn mực đạo đức.

Khi đọc một cuốn sách có nội dung không phù hợp với lứa tuổi thì không những ta không lĩnh hội hết được những tri thức mà cuốn sách chứa đựng mà còn mất thời gian, tạo ra cảm giác chán nản, tâm lí bất ổn vì mình không thể lĩnh hội. Như vậy ta vừa mất thời gian mà cũng không thể đạt được mục đích của ta muốn. Qua đó ta mới thấy tầm quan trọng của việc đọc sách với việc chọn sách để đọc. Đó không chỉ đơn thuần là đọc để mua vui, đọc để giải trí mà trên hết là đọc để hiểu biết, đọc để trở thành con người có tri thức. Trong cuộc sống khi có tri thức, hiểu biết thì làm gì cũng dễ dàng, thuận lợi, và ngược lại, nếu như ta mơ hồ về thế giới xung quanh mình thì sẽ vấp phải những thất bại đáng tiếc.

Như vậy, ta có thể thấy đọc sách là để lĩnh hội, đọc sách là để tiếp thu những cái đẹp, phát triển bản thân theo hướng tiến bộ. Hiểu được mục đích của việc đọc sách ta sẽ thấy tầm quan trọng của việc chọn sách khi đọc.Khi còn là học sinh còn ngồi trên ghế nhà trường, chúng ta cần tích cực rèn luyện, bồi dưỡng tu luyện kiến thức bằng cách đọc nhiều sách. Nhưng cũng cần chú ý đến tính phù hợp cũng như hiệu quả lĩnh hội của những cuốn sách đó.