Ở đa số các loài giao phối trong đó có con người, cơ chế xác định giới tính là sự phân li của cặp NST giới tính trong quá trình phát sinh giao tử (giảm phân) và sự tổ hợp lại cặp NST giới tính trong thụ tinh:

- Khi giảm phân, cặp NST giới tính XY cho ra 2 loại giao tử với tỉ lệ ngang nhau 1 chứa X : 1 chứa Y, cặp NST giới tính XX chỉ cho một loại giao tử chứa X.

- Qua thụ tinh, sự kết hợp ngẫu nhiên giữa các giao tử đã tạo ra 2 loại hợp tử chứa XX, phát triển thành con đực/con cái và XY, phát triển thành con cái/con đực với tỉ lệ ngang nhau là 1 : 1.

→ Tỉ lệ các cá thể đực và cái ở nhiều loài động vật lại thường là 1 : 1.