Cuôi thế kỉ XV - đầu thế kỉ XVI

Kinh tế

- Xuất hiện các công trường thủ công, các công ty thương mại; đồn điền, trang trại…

- Quan hệ giữa chủ và thợ trong các công trường thủ công, trang trại… là: chủ xuất vốn – thợ xuất sức.

Xã hội

- Các giai cấp mới được hình thành: tư sản và vô sản

+ Giai cấp tư sản nắm tư liệu sản xuất, giàu có.

+ Giai cấp vô sản không có tư liệu sản xuất, phải bán sức lao động để kiếm sống, và bị giai cấp tư sản bóc lột nặng nề.