Giữa thế kỉ XV, trước bối cảnh đất nước có nhiều bất ổn, vua Lê Thánh Tông đã đảm nhận sứ mệnh thực hiện một cuộc cải cách lớn, phải xây dựng một nhà nước pháp quyền vững mạnh, trước mắt là thực hiện một cuộc cải cách hành chính để giải phóng sức dân, an dân và giữ nước. Cải cách hành chính nhằm xây dựng một cơ cấu tổ chức nhà nước phong kiến tập quyền vững mạnh, đủ sức đáp ứng được yêu cầu bảo vệ và phát triển đất nước; “pháp trị đi đối với nhân trị là tư tưởng xuyên suốt quá trình cải cách.

Để phát huy hiệu lực của bộ máy nhà nước, vua Lê Thánh Tông xây dựng quy chế vận hành hệ thống chính quyền trên nguyên tắc quyền lực tối cao thuộc về nhà vua, các cơ quan giúp việc chỉ có vai trò tư vấn. Năm 1466, vua Lê Thánh Tông bỏ đơn vị trấn, lộ, đặt cả nước thành 13 Thừa tuyên. Đến năm 1489, triều đình đã “xác định được bản đồ toàn quốc, 13 xứ thừa tuyên, 52 phủ, 178 huyện, 50 châu, 20 hương, 36 phường, 6 851 xã, 322 thôn, 637 trang, 40 sách, 40 động, 30 nguồn, 30 trường”; các xã thì quy định quy mô lớn nhỏ để quản lí. Như vậy, lúc này bắt đầu hình thành chính quyền 4 cấp và tồn tại cho đến tận ngày nay. Bộ Luật Hồng Đức - Quốc triều hình luật được hoàn chỉnh và ban hành dưới triều vua Lê Thánh Tông quy định rất rõ ràng không chỉ hình luật mà về cả các triều nghi, triều phục.

Công cuộc cải cách của vua Lê Thánh Tông không chỉ có ý nghĩa chấn chỉnh bộ máy mà còn làm biến chuyển toàn bộ các hoạt động của quốc gia, làm cho vương triều vững mạnh và đất nước trở nên hưng thịnh nhất trong lịch sử trung đại Việt Nam.