- Tác dụng của một từ tượng hình: lom khom, lác đác: Nhà thơ muốn nhấn mạnh vào sự nhỏ bé của con người trước thiên nhiên rộng lớn. Con người chỉ là một chấm nhỏ lặng lẽ giữa một thiên nhiên rộng lớn. Thiên nhiên mới là trung tâm trong bức tranh đèo Ngang.

- Tác dụng của một từ tượng thanh: quốc quốc, gia gia: Bộc lộ nỗi lòng nhớ thương của mình với đất nước, quê hương.

- Tác dụng của việc sử dụng biện pháp tu từ đảo ngữ trong một câu thơ: Lác đác bên sông chợ mấy nhà: Theo trật tự ngữ pháp thông thường của tiếng Việt, từ lác đác phải đặt sau cụm từ chợ mấy nhà và từ chợ đặt sau cụm từ mấy nhà, nhưng ở đây lại được đảo vị trí lên trước, để nhấn mạnh số lượng ít ỏi và sự thưa thớt của những ngôi nhà; từ đó gợi không khí vắng vẻ, hoang sơ của núi rừng.