Hiện nay, tình hình sức khỏe và tính mạng con người đang đối diện với nhiều mối đe dọa từ nhiều nguồn nguy cơ khác nhau như thực phẩm bẩn, tai nạn giao thông, và ô nhiễm môi trường. Trong các vấn đề liên quan đến ô nhiễm môi trường, ô nhiễm môi trường nước đang là một thách thức đáng lo ngại. Nó không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe con người một cách trực tiếp mà còn tiềm ẩn các nguy cơ về các bệnh cấp và mãn tính.

Trước hết, hãy hiểu rõ ô nhiễm môi trường nước là gì? Ô nhiễm môi trường nước là hiện tượng mà các nguồn nước như sông, hồ, biển, hoặc nguồn nước ngầm bị nhiễm các chất độc hại như thuốc bảo vệ thực vật, chất thải sinh hoạt, và chất thải công nghiệp mà chưa được xử lý. Nói một cách đơn giản, ô nhiễm môi trường nước là sự thay đổi chất lượng nước, vượt quá các tiêu chuẩn cho phép và gây hại cho cuộc sống của con người và động, thực vật.

Hiện nay, đa số các sông và hồ ở các thành phố lớn như Hà Nội và TP.HCM, nơi có dân số đông đúc và nhiều khu công nghiệp, đang phải đối mặt với tình trạng ô nhiễm nghiêm trọng. Lượng nước thải sinh hoạt (khoảng 600.000 m3 mỗi ngày và khoảng 250 tấn rác được thải ra các sông, hồ ở khu vực Hà Nội) và nước thải công nghiệp (khoảng 260.000 m3, chỉ có khoảng 10% được xử lý) đều không được xử lý mà đổ trực tiếp vào môi trường nước. Nhiều cơ sở sản xuất như lò mổ, các khu công nghiệp, làng nghề, và bệnh viện (7.000 m3 mỗi ngày, 30% được xử lý) cũng không trang bị hệ thống xử lý nước thải. Việc này đang gây thiệt hại nghiêm trọng cho hệ thống nước mặt của Việt Nam, với 2.360 con sông và suối dài hơn 10km, cùng hàng nghìn hồ và ao. Tuy nhiên, nguồn nước này đang bị suy thoái và hủy hoại nghiêm trọng do khai thác quá mức và ô nhiễm.

Vậy, nguyên nhân gây ra ô nhiễm môi trường nước là gì? Thực tế cho thấy ô nhiễm môi trường nước có thể xuất phát từ nguyên nhân tự nhiên, như mưa, tuyết, gió bão, lũ lụt, và hoạt động tự nhiên như xác của sinh vật sau khi chết tham gia vào chu kỳ sinh thái. Tuy nhiên, nguyên nhân chính cần quan tâm là nguyên nhân do con người gây ra. Đầu tiên, nguồn chất thải từ sinh hoạt và y tế đang tăng lên mỗi ngày, với một lượng lớn rác thải sinh hoạt và y tế được thải ra môi trường mà không qua xử lý. Sự gia tăng nhanh chóng của dân số dẫn đến sự tăng cường trong việc sử dụng nước cho sinh hoạt và phát triển kinh tế, cùng với đó là tăng cường nguồn thải và ô nhiễm môi trường. Thứ hai, việc sử dụng quá mức các loại phân bón và hóa chất độc hại trong nông nghiệp đang góp phần vào ô nhiễm nguồn nước mặt và nguồn nước ngầm. Cuối cùng, nguồn nước thải từ hoạt động sản xuất công nghiệp, đặc biệt là từ các khu công nghiệp, đang gây ô nhiễm nghiêm trọng cho môi trường nước.

Ô nhiễm môi trường nước không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe con người, mà còn có những tác động rất nghiêm trọng. Nước là nguồn tài nguyên vô cùng quý báu và cần thiết đối với cuộc sống con người. Thực tế cho thấy, ô nhiễm nước ngày càng trầm trọng đã dẫn đến các nguy cơ như tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư, sảy thai, và các dị tật bẩm sinh, gây suy giảm nòi giống. Có các nghiên cứu cho thấy rằng 40-50% các trường hợp ung thư và viêm nhiễm ở phụ nữ ở một số địa phương ở Việt Nam có nguồn gốc từ sử dụng nguồn nước bị ô nhiễm. Theo thống kê của Bộ Y tế và Bộ Tài nguyên và Môi trường, mỗi năm có khoảng 9.000 người ở Việt Nam tử vong vì nguồn nước và điều kiện vệ sinh kém. Ngoài ra, gần 200.000 trường hợp mắc bệnh ung thư mới phát hiện liên quan đến nguồn nước ô nhiễm.

Để giải quyết triệt hạ các vấn đề về ô nhiễm nguồn nước, chúng ta cần áp dụng các chiến lược cụ thể. Chiến lược dài hạn bao gồm cung cấp nguồn nước uống an toàn sau xử lý và cải thiện hệ thống vệ sinh. Chiến lược ngắn hạn bao gồm sử dụng các phương pháp xử lý nước tại nhà. Cần tăng cường chiến dịch truyền thông để nâng cao nhận thức của người dân. Ngoài ra, cần thắt chặt kiểm soát ô nhiễm và đưa ra các biện pháp trừng phạt nghiêm khắc đối với các doanh nghiệp (bao gồm cả quy mô lớn và nhỏ) không tuân thủ tiêu chuẩn môi trường.

Ô nhiễm môi trường nước không phải là một vấn đề nhẹ nhàng; nó là một hành vi gây hại đến sự sống của con người. Chúng ta cần hành động cùng nhau để bảo vệ môi trường nước và hướng tới một môi trường sạch và thân thiện hơn cho con người.