Hai khổ thơ cuối của bài "Bài học đầu cho con" của Đỗ Trung Quân có cách ngắt nhịp và gieo vần như sau:
Khổ 3:
- "Mai này con lớn lên
Con phải biết quê hương
Con phải biết từng viên sỏi đá
Biết từng ngọn cỏ, bờ ao"
- Cách ngắt nhịp: Khổ thơ này có nhịp chủ yếu là 2/2/2 hoặc 2/3, tạo nên nhịp điệu chậm rãi, nhẹ nhàng. Ví dụ:
- "Mai này / con lớn / lên" (2/2/2)
- "Con phải biết / quê hương" (2/3)
- Cách gieo vần: Không có vần liền trong khổ này. Vần chủ yếu là vần lưng, âm thanh vang lên nhẹ nhàng, tự nhiên qua các từ "lên" - "hương".
Khổ 4:
- "Quê hương gắn bó trong từng nỗi nhớ
Như máu xương, như da thịt con người"
- Cách ngắt nhịp: Nhịp 3/3 hoặc 2/2/2, tạo cảm giác mạnh mẽ hơn, ví dụ:
- "Quê hương gắn bó / trong từng nỗi nhớ" (3/3)
- "Như máu xương / như da thịt / con người" (2/2/2)
- **Cách gieo vần**: Vần lưng xuất hiện giữa từ "nhớ" và "người", tạo sự kết nối mạch lạc giữa các ý tưởng, tăng thêm sự xúc động khi nói về tình cảm quê hương.
Nhịp điệu và cách gieo vần trong hai khổ thơ cuối này góp phần làm nổi bật thông điệp về tình yêu quê hương, tạo cảm giác vừa nhẹ nhàng, vừa sâu lắng.