Chắc hẳn trong mỗi chúng ta đều đã ít nhất một lần mắc sai lầm, khi đó mỗi chúng ta sẽ có cách xử lý khác nhau. Sẽ có người dũng cảm đối mặt với sự thật, với lỗi lầm bằng cách nhìn nhận lại bản thân, nhận sự sai sót về mình. Những cũng sẽ có những người hèn nhát, trốn trách thực tế và rồi họ đổ lỗi cho hoàn cảnh, cho người khác mà không muốn bị mọi người phán xét. 

Nhận lỗi là biết nhận thức được cái sai của bản thân từ đó có những hành vi tích cực như xin lỗi, sửa chữa, bù đắp hậu quả. Đây chính là thái độ, là việc mà một người mắc lỗi lầm nên làm. Còn đổ lỗi lại là việc khi mình biết bản thân mình đã sai nhưng không dám nhận, ngược lại còn tìm đủ mọi lý do để thoái thác cho sự sai lầm của mình. Những người đổ lỗi thường cho rằng trách nhiệm của người khác để bản thân không phải chịu sự khiển trách. Nhận lỗi và đổ lỗi là hai trạng thái hoàn toàn khác nhau, hay nói cách khác là trái ngược nhau. Tuy nhiên, để cuộc sống tốt đẹp hơn thì chúng ta nên học cách can đảm nhận lỗi, xây dụng biện pháp sửa đổi lỗi lầm của bản thân, thay vì tìm đủ mọi lý do, viện cớ để đổ lỗi cho người khác.

Xin lỗi và nhận lỗi thể hiện ý thức trách nhiệm của bản thân đối với những hành vi mà mình gây nên, thể hiện được văn hóa ứng xử, phẩm chất của một con người hay tối thiểu chỉ là một phép lịch sự trong giao tiếp. Đã có người từng nói: "Một lời xin lỗi vụng về vẫn tốt hơn  là sự im lặng". Do đó, việc bạn biết nhìn nhận và nhận lỗi lầm sẽ khiến bạn cảm thấy thanh thản hơn, nhẹ nhõm hơn. Người mắc sai lầm cũng sẽ không vì lỗi sai của mình mà day dứt mãi, suy nghĩ mãi. Tại sao mình lại phải sống trong sự hối hận và canh cánh mãi về một lỗi sai đúng không nào?

Không chỉ thế, việc một người biết nhận lỗi về mình cũng sẽ giúp cho người khác có cái nhìn thiện cảm hơn về bản thân, đồng thời cũng sẽ có nhiều sự tin tưởng hơn từ những người xung quanh. Nhận lỗi là phép tương đồng với sự tôn trọng. Và tất nhiên, ai cũng luôn muốn bản thân mình được tôn trọng. Vậy nên, thử hỏi rằng nếu bạn mắc lỗi sai nhưng bạn lại im lặng, không nhận lỗi hay thậm chí là đổ lỗi cho người khác thì mọi người xung quanh sẽ cho bạn một sự nhìn nhận như thế nào? Chắc hẳn là mọi người sẽ không còn dành sự tin tưởng, không còn cái nhìn thiện cảm với bạn nữa.

Hoạt động nhận lỗi sẽ là liều thuốc tâm hồn giúp xoa dịu đi những tổn thương mà lỗi sai của mình gây ra cho họ, đồng thời lời xin lỗi cũng sẽ làm bớt đi sự tức giận của họ và có khả năng ngăn chặn sự việc phát triển theo chiều hướng tiêu cực hơn, Như vậy, có thể nói, việc nhận lỗi sẽ là biện pháp tháo gỡ những vướng mắc, những mâu thuẫn không đáng có trong mối quan hệ người với người. Nếu sự biết ơn là cách thể hiện sự hạnh phúc trong cuộc sống thì nhận lỗi chính là biện pháp hóa giải những đau khổ và tổn thương.

Mặc dù nhận lỗi là tốt, là cần thiết song việc nhận lỗi phải xuất phát từ sự chân thành, phải đi cùng với hành động sửa chữa lỗi lầm. Nếu chỉ là một lời xin lỗi thì chẳng khác nào "lời nói gió bay", chưa thể xóa bớt đi những tổn thương về tâm hồn của người khác. Sự chân thành sẽ được thể hiện trong cách mà người mắc lỗi lầm nhận lỗi. Vậy nên, hãy luôn nhận lỗi bằng cả tấm lòng của mình, đồng thời phải đúng thời điểm, đúng con người. Hãy nhận lỗi ngay khi để xảy ra lỗi lầm, đừng để quá lâu mà khiến cho bản thân ngần ngại việc xin lỗi và khiến cho đối phương tổn thương, đau khổ.

Trái ngược với nhận lỗi thì việc đổ lỗi lại là hành vi đáng phê phán, là sự thể hiện của một người có EQ thấp. Các nhà khoa học thường gọi hiện tượng một người mắc sai lầm nhưng không chịu thừa nhận trách nhiệm mà lại đùn đẩy trách nhiệm sang người khác hoặc đổ lỗi cho hoàn cảnh khách quan là hiện tượng "tâm lý nạn nhân".

Nhận lỗi là vượt qua "cái tôi" của mình thì khó, song việc đổ lỗi lại rất dễ. Thế nên, thực tế lại có rất nhiều người thích bản thân trở thành nạn nhân để nhận được sự thương cảm của người bị thiệt hại. Sẽ có người coi việc bản thân đổ lỗi là do không khống chế được cảm xúc, nhưng cũng có người lại coi đổ lỗi là một phương pháp tự vệ. Họ lo sợ ai đó sẽ nhìn thấy khuyết điểm của bản thân, lo sợ sẽ bị người đời phán xét về sai lầm của mình.

Người xưa đã khuyên dạy rằng "Lùi một bước, trời cao biển rộng". Lời dạy này quả không sai. Đổ lỗi sẽ gây ra nhiều hậu quả tiêu cực, có thể làm ảnh hưởng tới nhiều người, nhưng nhận lỗi lại mang tới nhiều điều tốt đẹp trong cuộc sống. Hãy là một con người biết học cách nhận lỗi, đừng nên là người đổ lỗi. Cúi đầu nhận lỗi không phải là sự hèn hạ, đó là sự tôn trọng và phép lịch sự cơ bản trong mối quan hệ con người với nhau.