### Phân tích đoạn thơ
**1. Khung cảnh và hình ảnh**
- **Bà ngoại trồng lúa, bà ngoại nhai trầu:**
- Hai hành động đơn giản nhưng đầy ý nghĩa, thể hiện cuộc sống lam lũ, vất vả của người nông dân.
- Hình ảnh bà ngoại gắn liền với thiên nhiên, với cánh đồng lúa, thể hiện sự gắn bó sâu sắc với đất đai, quê hương.
- **Suốt một đời không đi ra ngoài mái, bến nước:**
- Câu thơ gợi lên một cuộc sống khép kín, đơn điệu nhưng cũng rất đỗi bình dị.
- “Mái” và “bến nước” là hình ảnh tiêu biểu của một miền quê Việt Nam, thể hiện sự an yên nhưng cũng đầy trăn trở.
**2. Nỗi vất vả và tâm tư**
- **Mỗi vất vả ấy lấy gì mà đo được:**
- Câu hỏi tu từ thể hiện nỗi trăn trở, khắc khoải về giá trị của những nỗ lực, hy sinh của bà ngoại.
- Sự “đo” ở đây không chỉ là vật chất mà còn là tình cảm, công sức, và những kỷ niệm, cảm xúc mà bà đã dành trọn cuộc đời.
**3. Giá trị nhân văn và ý nghĩa**
- Đoạn thơ thể hiện lòng kính trọng và sự biết ơn đối với bà ngoại, một người phụ nữ tần tảo, cam chịu.
- Đồng thời, tác phẩm phản ánh cái nhìn sâu sắc về cuộc sống của những người phụ nữ nông dân, những người đã âm thầm cống hiến cho gia đình, xã hội mà không cần cầu danh, cầu lợi.
**4. Nghệ thuật**
- Ngôn ngữ giản dị, dễ hiểu nhưng rất giàu hình ảnh và cảm xúc.
- Sử dụng biện pháp đối lập giữa sự vất vả và cái đẹp giản dị của cuộc sống, tạo nên sức nặng cho từng câu chữ.
### Kết luận
Đoạn thơ vừa thể hiện vẻ đẹp giản dị của cuộc sống nông thôn, vừa bộc lộ nỗi lòng sâu sắc về công lao của bà ngoại. Qua đó, tác giả gửi gắm thông điệp về lòng biết ơn đối với những thế hệ đi trước, những người đã hy sinh thầm lặng để xây dựng cuộc sống cho con cháu.