Bài thơ "Gặp lá cơm nếp" của Thanh Thảo là một tác phẩm đầy tâm trạng, thể hiện nỗi nhớ quê hương và tình cảm sâu sắc đối với gia đình. Mở đầu bài thơ, hình ảnh "xa nhà đã mấy năm" lập tức gợi lên sự cô đơn, trống trải của một người con sống xa quê hương. Câu thơ này như một lời nhắc nhở về thời gian trôi qua, làm cho nỗi nhớ càng thêm da diết.
Hình ảnh "thèm bát xôi mùa gặt" không chỉ đơn thuần là mong muốn được thưởng thức một món ăn, mà còn là nỗi nhớ về những kỷ niệm ấm áp của mùa gặt, của những buổi sum vầy bên gia đình. Hương vị của xôi trong ký ức của tác giả mang theo hương thơm của quê hương, khiến cho người đọc cảm nhận được nỗi khắc khoải, da diết trong tâm hồn nhân vật trữ tình.
Những hình ảnh sau đó như "khói bay ngang tầm mắt" và "mùi xôi sao lạ lùng" tạo nên một không khí thân thuộc, gần gũi. Cảm giác như khói bếp từ quê nhà đang quyện lại trong tâm trí người con, gợi nhớ về những kỷ niệm tuổi thơ. Câu hỏi "Mẹ ở đâu chiều nay" không chỉ đơn thuần là sự trăn trở về sự vắng mặt của mẹ, mà còn thể hiện nỗi cô đơn, trống trải trong lòng người con.
Khi tác giả nhắc đến hình ảnh mẹ nhặt lá về đun bếp và thổi cơm nếp, cảm giác ấm áp, bình dị của gia đình hiện lên rõ nét. "Phải mẹ thổi cơm nếp, mà thơm suốt đường con" cho thấy rằng tình yêu thương của mẹ không chỉ gói gọn trong những bữa cơm mà còn thấm đẫm trong từng kỷ niệm, từng hương vị mà người con mang theo suốt cuộc đời.
Khi tác giả viết "Ôi mùi vị quê hương, con quên làm sao được", ta cảm nhận được sự gắn bó sâu sắc giữa người con với quê hương. Không chỉ là một nơi chốn, quê hương còn là những kỷ niệm, là tình cảm gia đình, là hình ảnh của mẹ. Câu thơ "Mẹ già và đất nước, chia đều nỗi nhớ thương" làm nổi bật mối liên hệ giữa tình cảm gia đình và tình yêu quê hương. Mẹ và quê hương đều là những nguồn động lực tinh thần, làm cho người con thêm vững vàng trong cuộc sống.
Cuối cùng, hình ảnh "cây nhỏ lòng Trường Sơn, hiểu lòng nên thơm mãi" khép lại bài thơ một cách đầy ý nghĩa. Cây nhỏ tượng trưng cho sức sống, cho lòng kiên cường của người Việt Nam, là hình ảnh khắc khoải trong lòng người con. Qua đó, tác giả muốn nhấn mạnh rằng dù có ở đâu, những kỷ niệm và tình cảm đối với quê hương, gia đình vẫn luôn tồn tại, mãi mãi không phai nhòa.
Bài thơ "Gặp lá cơm nếp" không chỉ đơn thuần là những dòng thơ hay mà còn là tiếng lòng, là nỗi nhớ quê hương, gia đình và tình yêu đất nước của tác giả. Qua từng câu chữ, người đọc cảm nhận được sự sâu lắng, trăn trở của người con sống xa quê hương, để rồi từ đó, mỗi người lại nhớ về quê hương và những kỷ niệm của chính mình.