Để rút gọn biểu thức đã cho:

1. **Tính giá trị từng phần:**

- \((- \frac{1}{2023})^0 = 1\)
- \(8 \cdot 12,5\% = 8 \cdot 0,125 = 1\)
- \(\sqrt{\frac{16}{81}} = \frac{4}{9}\)
- \(|-5| = 5\)

2. **Thay các giá trị tính được vào biểu thức:**

\[
d = 1 - (1 - \frac{4}{9} : 5)
\]

3. **Tính phần chia:**

- \(\frac{4}{9} : 5 = \frac{4}{9} \cdot \frac{1}{5} = \frac{4}{45}\)

4. **Tiếp tục thay vào biểu thức:**

\[
d = 1 - (1 - \frac{4}{45})
\]

5. **Tính giá trị trong ngoặc:**

- \(1 - \frac{4}{45} = \frac{45}{45} - \frac{4}{45} = \frac{41}{45}\)

6. **Cuối cùng là:**

\[
d = 1 - \frac{41}{45} = \frac{45}{45} - \frac{41}{45} = \frac{4}{45}
\]

Vậy, biểu thức rút gọn là:

\[
\frac{4}{45}
\]