Hệ thần kinh được chia thành hai phần chính:

1. Hệ thần kinh trung ương (TKTW):

   • Não:
     • Là cơ quan chính của hệ thần kinh, nằm ở đầu.
     • Chia thành nhiều phần:
       • Đại não: Chịu trách nhiệm về tư duy, cảm giác, và vận động.
       • Tiểu não: Điều phối chuyển động và giữ thăng bằng.
       • Não giữa: Xử lý thông tin nhạy cảm và thực hiện nhiều chức năng phối hợp.
       • Não thân: Điều khiển các chức năng sinh lý quan trọng như nhịp tim, hô hấp.
   • Tủy sống:
     • Nằm trong cột sống, nối liền não với cơ thể.
     • Chức năng chính: Truyền dẫn tín hiệu giữa não và các bộ phận khác của cơ thể, đồng thời chịu trách nhiệm cho các phản xạ không điều kiện.

2. Hệ thần kinh ngoại biên (TKNG):

   • Gồm tất cả các dây thần kinh nằm ngoài hệ thần kinh trung ương.
   • Dây thần kinh sọ: Kết nối não với các cơ quan cảm giác và cơ bắp ở đầu và cổ.
   • Dây thần kinh sống: Kết nối tủy sống với các bộ phận khác của cơ thể.
   • Chia thành hai phần:
     • Hệ thần kinh soma (vận động): Kiểm soát các hoạt động cơ bắp tự nguyện.
     • Hệ thần kinh tự động: Chuyên trách điều khiển các chức năng không tự nguyện (như nhịp tim và tiêu hóa), gồm 2 phần nhỏ:
       • Hệ thần kinh giao cảm: Thúc đẩy cơ thể hoạt động trong tình trạng căng thẳng (phản ứng "chiến đấu hoặc bỏ chạy").
       • Hệ thần kinh đối giao cảm: Giúp cơ thể nghỉ ngơi và phục hồi.

1. Cảm giác:

   • Nhận diện và xử lý thông tin từ môi trường bên ngoài thông qua các thụ thể cảm giác (như mắt, tai, da).
   • Chuyển thông tin này đến não để xử lý và phản hồi.

2. Chuyển động:

   • Điều khiển các cơ bắp, cho phép người ta thực hiện các hoạt động như đi, chạy, hay cử động tay, chân.
   • Các tín hiệu từ não được truyền qua dây thần kinh đến cơ bắp để thực hiện các chuyển động.

3. Xử lý thông tin:

   • Não xử lý thông tin từ các giác quan và đưa ra quyết định.
   • Có thể là quyết định tức thì (phản xạ) hoặc quyết định phức tạp qua suy nghĩ và phân tích.

4. Điều hòa hoạt động cơ thể:

   • Hệ thần kinh duy trì sự cân bằng trong cơ thể bằng cách điều chỉnh các chức năng của các cơ quan nội tạng.
   • Ví dụ, nó có thể tăng nhịp tim khi cần thiết, hoặc tăng cường tiêu hóa khi cơ thể ở trạng thái nghỉ ngơi.

5. Lưu trữ ký ức và học tập:

   • Não bộ có khả năng ghi nhớ thông tin và học từ kinh nghiệm.
   • Ký ức ngắn hạn và dài hạn đảm bảo việc lưu giữ và truy xuất thông tin khi cần thiết.

6. Điều hòa cảm xúc:

   • Hệ thần kinh cũng giúp điều tiết cảm xúc như vui mừng, buồn bã, lo lắng và phấn khích.
   • Các phản ứng cảm xúc có thể ảnh hưởng đến hành vi và quyết định của cá nhân.

Hệ thần kinh là một phần thiết yếu của cơ thể, giữ vai trò quan trọng trong việc nhận diện và phản ứng với các kích thích từ môi trường. Nó giúp xử lý thông tin, điều khiển chuyển động, duy trì cân bằng, và quản lý cảm xúc. Việc hiểu cấu tạo và chức năng của hệ thần kinh giúp ta nhận thức rõ hơn về cách cơ thể hoạt động và tầm quan trọng của sức khỏe tinh thần và thể chất.