Quy luật phân ly và quy luật phân ly độc lập là những nguyên tắc cơ bản trong di truyền học mà Gregor Mendel đã phát hiện và mô tả qua các thí nghiệm trên cây đậu hà lan.

### 1. Quy luật phân ly:
Quy luật phân ly (hay còn gọi là quy luật Mendel I) phát biểu rằng:
- Trong quá trình hình thành giao tử (tinh trùng và trứng), các alen của một cặp gen sẽ phân ly độc lập và ngẫu nhiên, mỗi giao tử chỉ nhận một alen từ mỗi cặp gen.
- Kết quả là, khi quá trình thụ tinh xảy ra, tổ hợp gen của thế hệ con sẽ nhận được một alen từ cha và một alen từ mẹ, tạo ra các kiểu hình khác nhau.

### 2. Quy luật phân ly độc lập:
Quy luật phân ly độc lập (hay còn gọi là quy luật Mendel II) phát biểu rằng:
- Các cặp gen khác nhau (không nằm trên cùng một nhiễm sắc thể) phân ly độc lập nhau trong quá trình hình thành giao tử.
- Điều này có nghĩa là sự phân ly của một cặp alen không ảnh hưởng đến sự phân ly của cặp alen khác, dẫn đến sự tổ hợp ngẫu nhiên của các đặc điểm trong đời con.

Hai quy luật này giải thích được sự đa dạng di truyền trong quần thể sinh vật và là nền tảng cho nghiên cứu di truyền học sau này.