Cuộc đấu tranh chống thực dân xâm lược ở một số nước Đông Nam Á hải đảo, như Indonesia, Philippines và Mã Lai (Malaysia), diễn ra mạnh mẽ từ cuối thế kỷ 19 cho đến giữa thế kỷ 20. Dưới đây là tóm tắt nét chính về cuộc đấu tranh này:

1. **Indonesia**:
- **Thời kỳ chống Hà Lan**: Người dân Indonesia đã tiến hành nhiều cuộc nổi dậy để chống lại sự cai trị của thực dân Hà Lan từ thế kỷ 17. Các phong trào nổi bật như phong trào Sarekat Islam (1905) và cuộc nổi dậy của các nhà lãnh đạo như Jihad Warsi (1945) đã diễn ra.
- **Giành độc lập**: Sau Thế chiến II, Indonesia tuyên bố độc lập vào năm 1945. Cuộc đấu tranh chống lại sự tái chiếm của Hà Lan kéo dài đến năm 1949, khi Indonesia chính thức được công nhận độc lập.

2. **Philippines**:
- **Cuộc nổi dậy chống Tây Ban Nha**: Cuối thế kỷ 19, phong trào Kỳ Jí (Katipunan) do Andrés Bonifacio lãnh đạo đấu tranh chống lại ách thống trị của Tây Ban Nha. Jose Rizal là một trong những nhân vật tiêu biểu của phong trào này.
- **Cuộc chiến tranh Mỹ-Philippines**: Sau khi Tây Ban Nha nhượng quyền kiểm soát Philippines cho Mỹ vào năm 1898, người dân Philippines tiếp tục cuộc đấu tranh chống lại sự cai trị của Mỹ, dẫn đến cuộc chiến tranh kéo dài từ 1899 đến 1902.

3. **Mã Lai (Malaysia)**:
- **Cuộc đấu tranh chống Anh**: Thế kỷ 19, người dân Mã Lai đã phản kháng lại sự cai trị của thực dân Anh thông qua các phong trào như phong trào Kesatuan Melayu Muda.
- **Phong trào độc lập**: Sau Thế chiến II, phong trào chống thực dân gia tăng mạnh mẽ với nhiều cuộc biểu tình và đòi hỏi quyền tự quyết, dẫn đến việc Mã Lai tuyên bố độc lập vào năm 1957.

Cuộc đấu tranh này đã thể hiện tinh thần kiên cường và ý thức dân tộc cao của các quốc gia trong khu vực Đông Nam Á, góp phần hình thành nên các quốc gia độc lập vào nửa sau thế kỷ 20.