Truyện ngắn "Đêm làng" của Trọng Nhân xây dựng một tình huống truyện đầy kịch tính và hấp dẫn, phản ánh sự giao thoa giữa hiện thực và tâm linh trong đời sống của người dân quê. Tình huống bắt đầu khi một đêm trăng sáng, không khí yên bình của làng quê bị khuấy động bởi sự xuất hiện của những hiện tượng lạ mà người dân đồn thổi là có "ma" xuất hiện. Sự hoang mang, lo sợ của những người dân trong làng khiến không khí trở nên căng thẳng, đồng thời làm nổi bật tâm lý của từng nhân vật trong bối cảnh này.

Mỗi người trong làng không chỉ phản ánh sự sợ hãi mà còn biểu hiện những tín ngưỡng, đức tin và cách ứng phó khác nhau trước những điều không thể lý giải. Điều này tạo ra một xung đột nội tâm giữa lý trí và tình cảm, giữa sự hoài nghi và sự tin tưởng vào thế giới vô hình. Tình huống truyện không chỉ khắc họa đặc điểm tính cách của nhân vật mà còn làm nổi bật truyền thống văn hóa, phong tục tập quán của người dân nơi đây. Qua cách xử lý tình huống và phản ứng của các nhân vật, Trọng Nhân đã khéo léo dẫn dắt người đọc suy ngẫm về mối liên hệ giữa con người với tự nhiên, với tín ngưỡng và bản thân mình trong những khoảnh khắc đầy ám ảnh và huyền bí của "Đêm làng".