Khi Indonesia bị thực dân xâm lược, đặc biệt là dưới sự cai trị của các quốc gia châu Âu như Bồ Đào Nha, Hà Lan và Anh, đất nước này đã trải qua nhiều biến động về chính trị, kinh tế và xã hội. Dưới đây là một số điểm nổi bật trong các khía cạnh này:

### 1. Chính trị
- **Chế độ thực dân:** Sau khi Bồ Đào Nha đặt chân đến Indonesia vào thế kỷ 16, sau này Hà Lan đã chiếm ưu thế và thành lập Công ty Đông Ấn Hà Lan (VOC) vào năm 1602. Chính quyền thuộc địa được thành lập và quản lý dưới hình thức cai trị trực tiếp và gián tiếp, thường xuyên can thiệp vào triều đình địa phương.
- **Quản lý lãnh thổ:** Hà Lan áp dụng chính sách phân chia và trị vì, cố gắng khai thác tài nguyên và quản lý các tiểu quốc địa phương bằng cách ký hiệp ước và thiết lập các mối quan hệ chặt chẽ với các thủ lĩnh địa phương.
- **Phong trào giải phóng:** Sự không hài lòng với sự áp bức của thực dân đã dẫn đến các phong trào kháng chiến và yêu cầu độc lập, nổi bật là các sự kiện như cuộc khởi nghĩa của Hồi giáo và các lãnh đạo địa phương chống Hà Lan.

### 2. Kinh tế
- **Khai thác nguồn tài nguyên:** Thực dân đã khai thác mạnh mẽ tài nguyên thiên nhiên của Indonesia như gia vị, cà phê, ca cao, và cao su. Hệ thống trồng trọt cứng nhắc đã được áp dụng, nơi người nông dân bị buộc phải trồng cây công nghiệp thay vì lương thực.
- **Hệ thống thương mại:** Cùng với việc khai thác tài nguyên, các đường thương mại được thiết lập, phục vụ lợi ích của thực dân. Mặc dù vậy, quyền lợi thương mại của người bản địa bị hạn chế, họ thường nhận được mức giá thấp hơn cho sản phẩm của mình.
- **Phát triển hạ tầng:** Hà Lan đã xây dựng một số cơ sở hạ tầng như đường, cảng và đường sắt, nhưng chủ yếu nhằm phục vụ cho việc khai thác và vận chuyển hàng hóa trở về châu Âu.

### 3. Xã hội
- **Đời sống người dân:** Người dân địa phương thường bị bóc lột và sống trong điều kiện khó khăn. Họ phải chịu thuế cao và làm việc trong các đồn điền với điều kiện làm việc khắc nghiệt.
- **Văn hóa và giáo dục:** Thực dân đã có tác động lớn đến văn hóa và giáo dục. Trong khi quyền tiếp cận giáo dục và văn hóa phương Tây chủ yếu dành cho người châu Âu và một số ít tầng lớp người địa phương, nhiều truyền thống và phong tục tập quán của các nhóm sắc tộc bản địa bị giảm sút.
- **Phân tầng xã hội:** Xã hội Indonesia trở nên phân tầng rõ rệt, giữa người thực dân và người bản địa, giữa các tầng lớp địa phương với nhau theo các tiêu chuẩn chính trị, kinh tế và văn hóa.

### Kết luận
Sự xâm lược của thực dân đã để lại những hậu quả to lớn cho đời sống chính trị, kinh tế và xã hội của Indonesia. Những biến động này không chỉ tạo ra sự khủng hoảng vào thời điểm đó mà còn có tác động lâu dài đến lịch sử, văn hóa và sự phát triển của Indonesia sau này. Indonesia đã phải trải qua một quá trình dài để tìm kiếm độc lập và xây dựng lại đất nước của mình sau khi thoát khỏi ách thực dân.