Một doanh nghiệp sản xuất tủ lạnh có tình hình sản xuất như sau. Nếu giá bán: 12.000 thì tỷ lệ lợi nhuận mong muốn là bao nhiêu? Nếu DN tăng sản lượng sản xuất lên so với lúc đầu 100 sản phẩm với mức giá bán như trên thì doanh nghiệp lỗ hay lãi. Tính mức lỗ/lãi. Bạn hiểu thế nào về tính hiệu quả kinh tế theo qui mô trong trường hợp này

Để trả lời câu hỏi của bạn, chúng ta sẽ xem xét các thông tin đã cho và thực hiện các phép toán cần thiết.

### a. Tỷ lệ lợi nhuận mong muốn

Đầu tiên, chúng ta cần xác định lợi nhuận:

1. **Giá bán**: 12.000 đồng/sản phẩm
2. **Chi phí biến đổi trung bình**: 4.000 đồng/sản phẩm
3. **Tổng định phí**: 5.000.000 đồng
4. **Tổng chi phí sản xuất**: 9.000.000 đồng (bao gồm cả định phí và chi phí biến đổi)

**Tổng chi phí biến đổi**: Ta cần biết số lượng sản phẩm để tính tổng chi phí biến đổi. Để tìm số lượng sản phẩm (n), ta dùng:

\[ n = \frac{Tổng \ chi phí \ sản \ xuất - Tổng \ định \ phí}{Chi \ phí \ biến \ đổi \ trung \ bình} \]

\[ n = \frac{9.000.000 - 5.000.000}{4.000} = \frac{4.000.000}{4.000} = 1.000 \ sản \ phẩm \]

Từ đó, ta có số lượng sản phẩm là 1.000.

**Doanh thu**:

\[ Doanh \ thu = Gía \ bán \times Số \ lượng = 12.000 \times 1.000 = 12.000.000 \ đồng \]

**Lợi nhuận**:

\[ Lợi \ nhuận = Doanh \ thu - Tổng \ chi phí \ sản \ xuất \]

\[ Lợi \ nhuận = 12.000.000 - 9.000.000 = 3.000.000 \ đồng \]

**Tỷ lệ lợi nhuận mong muốn**:

Tỷ lệ lợi nhuận (hay tỷ suất lợi nhuận) được tính bằng:

\[ Tỷ \ lệ \ lợi \ nhuận = \frac{Lợi \ nhuận}{Tổng \ chi phí \ sản \ xuất} \times 100\% \]

\[ Tỷ \ lệ \ lợi \ nhuận = \frac{3.000.000}{9.000.000} \times 100\% = 33,33\% \]

### b. Tính lãi/lỗ khi tăng sản lượng lên 100 sản phẩm

Khi doanh nghiệp tăng sản lượng lên 100 sản phẩm, số lượng sản phẩm mới sẽ là:

\[ n_{mới} = 1.000 + 100 = 1.100 \ sản \ phẩm \]

**Tổng chi phí sản xuất mới**:

- **Tổng chi phí biến đổi**:

\[ Tổng \ chi phí \ biến \ đổi_{mới} = Chi \ phí \ biến \ đổi \ trung \ bình \times Số \ lượng_{mới} \]

\[ Tổng \ chi phí \ biến \ đổi_{mới} = 4.000 \times 1.100 = 4.400.000 \ đồng \]

- **Tổng chi phí sản xuất mới**:

\[ Tổng \ chi phí \ sản \ xuất_{mới} = Tổng \ định \ phí + Tổng \ chi phí \ biến \ đổi_{mới} \]

\[ Tổng \ chi phí \ sản \ xuất_{mới} = 5.000.000 + 4.400.000 = 9.400.000 \ đồng \]

**Doanh thu mới**:

\[ Doanh \ thu_{mới} = Giá \ bán \times Số \ lượng_{mới} \]

\[ Doanh \ thu_{mới} = 12.000 \times 1.100 = 13.200.000 \ đồng \]

**Lợi nhuận mới**:

\[ Lợi \ nhuận_{mới} = Doanh \ thu_{mới} - Tổng \ chi phí \ sản \ xuất_{mới} \]

\[ Lợi \ nhuận_{mới} = 13.200.000 - 9.400.000 = 3.800.000 \ đồng \]

Do đó, doanh nghiệp có lãi khi tăng sản lượng lên 100 sản phẩm, với mức lãi là 3.800.000 đồng.

### Hiệu quả kinh tế theo qui mô

**Hiệu quả kinh tế theo qui mô** là việc so sánh chi phí và lợi nhuận khi tăng sản lượng sản xuất. Trong trường hợp này, doanh nghiệp đã thành công trong việc tăng lợi nhuận bằng cách tăng sản lượng sản xuất lên 100 sản phẩm, trong khi chi phí biến đổi trung bình không thay đổi.

Hơn nữa, nếu chi phí biến đổi trung bình của sản phẩm không tăng, đồng nghĩa rằng doanh nghiệp có thể tận dụng được lợi thế kinh tế theo qui mô, tức là càng sản xuất nhiều, chi phí trên mỗi sản phẩm sẽ giảm đi và lợi nhuận sẽ tăng lên, thúc đẩy doanh nghiệp mở rộng sản xuất.