• Nguyên nhân

  • Kinh tế nội tại: Sự phát triển thiếu cân đối giữa các ngành, dư thừa hàng hóa, tiêu dùng không theo kịp sản xuất.
  • Hệ thống tài chính: Hoạt động ngân hàng, chứng khoán phát triển không kiểm soát, đầu cơ tràn lan dẫn đến sụp đổ.
  • Tính chất toàn cầu: Sau Thế chiến thứ nhất, các nền kinh tế liên kết chặt chẽ, khủng hoảng từ Mỹ lan nhanh sang các nước khác.

• Biểu hiện

  • Sụp đổ tài chính: Sàn giao dịch chứng khoán Mỹ sụp đổ ngày 24/10/1929 (Thứ Năm đen tối).
  • Suy thoái sản xuất: Nhiều nhà máy đóng cửa, sản lượng công nghiệp giảm mạnh.
  • Thất nghiệp lan rộng: Hàng chục triệu người mất việc, đời sống nhân dân suy giảm nghiêm trọng.

• Hậu quả

  • Kinh tế: Suy thoái toàn cầu, phá sản hàng loạt doanh nghiệp, giảm sút sản lượng kinh tế ở nhiều quốc gia.
  • Xã hội: Gia tăng nghèo đói, bất ổn chính trị, phong trào đấu tranh của giai cấp công nhân lên cao.
  • Chính trị: Khủng hoảng tạo điều kiện cho các lực lượng cực đoan (như chủ nghĩa phát xít) lên nắm quyền ở Đức, Ý, Nhật, dẫn đến Chiến tranh thế giới thứ hai.

a. Vai trò của Liên Xô và các nước Đồng minh trong chiến thắng chủ nghĩa phát xít

• Liên Xô:
  • Là lực lượng chính đánh bại quân đội Đức Quốc xã ở mặt trận phía Đông, tiêu diệt phần lớn lực lượng phát xít.
  • Chiến thắng tại Stalingrad (1942-1943) và cuộc phản công năm 1944 là bước ngoặt quyết định của chiến tranh.
• Các nước Đồng minh:
  • Mỹ, Anh và các quốc gia khác phối hợp với Liên Xô, mở mặt trận phía Tây (1944) với chiến dịch D-Day, giải phóng châu Âu.
  • Tham gia tiêu diệt Nhật Bản sau khi Mỹ thả hai quả bom nguyên tử xuống Hiroshima và Nagasaki.

b. Bài học từ Chiến tranh thế giới thứ hai cho việc bảo vệ hòa bình hiện nay

1. Tăng cường hợp tác quốc tế: Các quốc gia cần đoàn kết, phối hợp để ngăn chặn xung đột, giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình.
2. Tôn trọng quyền tự quyết của các dân tộc: Không can thiệp vào công việc nội bộ của nước khác, tôn trọng độc lập và toàn vẹn lãnh thổ.
3. Ngăn chặn sự trỗi dậy của tư tưởng cực đoan: Đẩy mạnh giáo dục, tuyên truyền về hòa bình, chống lại các tư tưởng hiếu chiến.
4. Duy trì và củng cố các tổ chức quốc tế: Vai trò của Liên Hợp Quốc và các tổ chức đa phương là rất quan trọng trong việc gìn giữ hòa bình.