Với hàng nghìn hòn đảo lớn, nhỏ vô cùng kĩ vĩ, sống động, vịnh Hạ Long đã nhiều lần được UNESCO công nhận là Di sản thiên nhiên thế giới, trở thành điểm đến hấp dẫn, thu hút du khách cả nước và quốc tế.

Vịnh Hạ Long là vùng biển đảo ở phía Đông Bắc của Việt Nam, thuộc địa phận tỉnh Quảng Ninh; phía Tây Bắc và Bắc kéo dài từ huyện Yên Hưng, qua thành phố Hạ Long, thị xã Cẩm Phả, đến hết phần biển đảo huyện Vân Đồn; phía Tây Nam giáp đảo Cát Bà (thành phố Hải Phòng).

Tên gọi Hạ Long được bắt nguồn từ 1 truyền thuyết dân gian từ những buổi đầu dựng nước. Khi nước ta bị giặc ngoại xâm đến xâm chiếm bằng đường thủy, Ngọc Hoàng đã sai một đàn rồng xuống giúp đỡ nhân dân. Khi đoàn thuyền của quân địch ào ạt tấn công, đàn rồng đã phun ra vô số châu báu xuống vịnh và chúng hóa thành những đảo đá sừng sững, chặn đường tấn công của địch. Thuyền của quân địch bị chặn lại đột ngột đã đâm vào những đảo đá đó và bị đắm xuống đáy biển. Sau trận đánh, đàn rồng đã ở lại chốn hạ giới và hóa thân thành những đảo đá huyền thoại của nơi đây. Cái tên vịnh Hạ Long được đặt tên từ đó. Chính cái tên ấy đã thể hiện rằng vùng đất này được loài rồng thiêng liêng che chở, luôn luôn phát triển vững mạnh trước mọi thế lực thù địch.

Vịnh Hạ Long là một di sản độc đáo bởi nơi đây chứa đựng những dấu tích quan trọng trong quá trình hình thành và phát triển lịch sử trái đất, là cái nôi cư trú của người Việt cổ, đồng thời là tác phẩm nghệ thuật tạo hình vĩ đại của mẹ thiên nhiên. Tại đây có sự hiện diện của hàng nghìn đảo đá muôn hình vạn trạng, nhiều hang động kì thú tạo thành quần thể vừa sinh động, hấp dẫn vừa huyền bí. Bên cạnh đó, vịnh Hạ Long còn là nơi tập trung đa dạng sinh học cao với những hệ sinh thái điển hình, hàng nghìn loài động - thực vật vô cùng phong phú. Nơi đây còn gắn liền với những giá trị văn hóa - lịch sử hào hùng của dân tộc.

Vịnh Hạ Long là một hệ thống đảo và các hang đá tuyệt đẹp, được công nhận trên toàn thế giới. Hàng trăm hòn đảo nhỏ có, lớn có, mỗi đảo mang một hình dáng khác nhau và vô cùng sinh động, trong đó phải kể đến hòn Trống Mái được đánh giá là hòn đảo đặc trưng của vịnh Hạ Long cùng với nhiều hòn đảo khác như đảo Ti Tốp, hòn Con Cóc, hòn Lư Hương... Phía trong những đảo đá lớn lại hấp dẫn bởi những hang động đẹp đẽ, kỳ lạ. Hang Đầu Gỗ gợi cảm giác choáng ngợp, với những nhũ đá muôn hình dáng vẻ. Động Thiên Cung như một đền đài hoành tráng, mỹ lệ. Hang Bồ Nâu có cửa uốn vòng cung, với vô số nhũ đá buông xuống mềm mại như cành liễu. Hang Sửng Sốt đẹp đến bất ngờ, với nhũ đá mang hình hài của gà rừng, cóc, rồng, thác nước, cùng với nhiều hình hài khác, như mở ra một thế giới cổ tích. Những hang động như Tam Cung, Trinh Nữ, Ba Hang, Tiên Long,… mỗi hang có những vẻ đẹp độc đáo, kỳ thú.

Nguyễn Trãi, khi qua Vịnh Hạ Long đã viết:

“Đường đến Vân Đồn lắm núi sao,
Kỳ quan đất dựng giữa trời cao.
Biển cả mênh mông trăm sông đổ vào,
Núi non la liệt như quân cờ, tiếp trời xanh biếc…”

Không chỉ có vẻ đẹp thiên nhiên kỳ vĩ, cảnh quan đặc sắc, hệ thống hang động, bãi biển đẹp, Vịnh Hạ Long còn chứa đựng trong đó những giá trị lịch sử, văn hoá phong phú. Vịnh Hạ Long là một trong những cái nôi của người Việt cổ, với ba nền văn hoá tiền sử kế tiếp nhau, cách ngày nay từ 18.000 đến 3.500 năm đó là: Văn hoá Soi Nhụ, văn hoá Cái Bèo và văn hoá Hạ Long. Đây cũng là nơi ghi dấu lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc.

Vịnh Hạ Long là nơi phát triển của hệ sinh thái rừng kín, mưa ẩm nhiệt đới và hệ sinh thái biển, ven bờ với nhiều tiểu hệ sinh thái, trong đó có 14 loài thực vật và khoảng 60 loài động vật đặc hữu đã được phát hiện trong số hàng ngàn động, thực vật quần cư tại vịnh.

Một trong những thế mạnh nữa của Hạ Long là giao thông, cảng biển và đánh bắt, nuôi trồng thuỷ sản. Vịnh Hạ Long là vùng biển đảo có khí hậu phân hóa 2 mùa rõ rệt: mùa hạ nóng ẩm với nhiệt độ khoảng 27-29 °C và mùa đông khô lạnh với nhiệt độ 16-18 °C, nhiệt độ trung bình năm dao động trong khoảng 15-25 °C. Lượng mưa trên vịnh Hạ Long vào khoảng từ 2.000mm - 2.200mm điều kiện thuận lợi về địa hình, khí hậu, thuỷ văn rất an toàn cho việc neo đậu tàu thuyền.

Sự phát triển mạnh mẽ của Vịnh Hạ Long là niềm tự hào không chỉ với người dân vùng đất mỏ mà còn của cả đất nước Việt Nam. Điều đó cũng gợi cho chúng ta những suy nghĩ về ý thức và trách nhiệm của bản thân mình đối với di sản Vịnh Hạ Long nói riêng, danh lam thắng cảnh của đất nước nói chung. Cùng nhau chung tay giữ gìn, bảo vệ thắng cảnh, góp phần tuyên truyền, quảng bá rộng rãi vẻ đẹp của nước nhà,... đó chính là những hành động nhỏ bé nhưng giàu ý nghĩa, góp phần cho sự phát triển vững bền của đất nước.