LH Quảng cáo: lazijsc@gmail.com

Bài tập  /  Bài đang cần trả lời

Phân tích một số nét đặc sắc về hình thức nghệ thuật của bài thơ Qua đèo ngang của bà Huyện Thanh Quan

Phân tích một số nét đặc sắc về hình thức nghệ thuật của bài thơ quá đèo ngang của bà Huyện Thanh Quan 
2 trả lời
Hỏi chi tiết
59
Tham khảo câu trả lời từ Trợ lý ảo Lazi
Bài thơ "Qua đèo Ngang" của bà Huyện Thanh Quan là một tác phẩm tiêu biểu của văn học trung đại Việt Nam, phản ánh tâm trạng và tầm nhìn nghệ thuật độc đáo của tác giả. Dưới đây là một số nét đặc sắc về hình thức nghệ thuật của bài thơ:

### 1. **Thể thơ Đường luật:**
Bài thơ được viết theo thể thơ thất ngôn bát cú Đường luật, với b ố cục 8 câu, mỗi câu 7 chữ. Về hình thức, thơ Đường luật yêu cầu rhấp hợp về thanh điệu và niêm luật, từ đó tạo ra sự trang nghiêm và điềm đạm cho nội dung. Theo quy tắc, bài thơ này còn sử dụng phép vần và nhịp điệu rất cân đối.

### 2. **Cảm hứng thi sĩ:**
Bài thơ mang đậm cảm hứng về thiên nhiên, con người và những nỗi niềm sâu lắng trong lòng người viết. Hình ảnh đèo Ngang - một địa danh nổi tiếng đầy hoài niệm - không chỉ đánh dấu không gian mà còn là nơi khơi dậy tâm trạng của tác giả. Câu mở đầu với cảnh sắc thiên nhiên, âm hưởng buồn là một trong những điểm nhấn nổi bật.

### 3. **Hình ảnh và biểu tượng:**
Bà Huyện Thanh Quan sử dụng nhiều hình ảnh biểu tượng đặc sắc trong bài thơ, như "cảnh sắc", "nước non", "bước chân", hay "cô đơn". Những hình ảnh này không chỉ đơn thuần miêu tả cảnh vật mà còn hàm chứa những suy tư trăn trở về cuộc đời, thể hiện tâm trạng hoài niệm, u buồn của tác giả.

### 4. **Ngôn ngữ và từ vựng:**
Ngôn ngữ trong bài thơ rất tinh tế và giàu hình ảnh. Các từ ngữ được lựa chọn kỹ càng, giàu sức gợi và có chiều sâu. Những từ như "nhạn", "hoa", "cảnh", "người",... không chỉ tạo nên bức tranh thiên nhiên mà còn gợi ra những suy nghĩ và cảm xúc trăn trở trong lòng con người.

### 5. **Điệp từ và phép tu từ:**
Bài thơ sử dụng nhiều phép tu từ như điệp từ, so sánh, ẩn dụ, giúp tăng cường sức mạnh biểu cảm. Ví dụ, việc lặp lại hình ảnh các "cồn" hay "non" không chỉ tạo sự hài hòa cho câu thơ mà còn làm nổi bật nỗi cô đơn, trống vắng của người qua đèo.

### 6. **Lối thơ đối lập:**
Một nét nổi bật khác trong bài thơ chính là sự đối lập giữa cảnh sắc thiên nhiên và tâm trạng con người. Trong khi không gian thiên nhiên có sự huyền ảo, tĩnh lặng thì lòng người lại đầy những ưu tư, lo âu. Điều này tạo nên một sự tương phản sâu sắc, làm nổi bật tâm trạng của tác giả.

### Kết luận:
"Qua đèo Ngang" là một bài thơ giàu giá trị nghệ thuật, không chỉ thể hiện vẻ đẹp của thiên nhiên mà còn bộc lộ tâm tư sâu lắng của tác giả. Hình thức nghệ thuật chặt chẽ cùng với ngôn ngữ tinh tế đã tạo nên một tác phẩm hoàn mỹ, gợi mở nhiều suy ngẫm về cuộc sống và con người. Bài thơ đã góp phần khẳng định tài năng của bà Huyện Thanh Quan trong nền thơ ca Việt Nam.
1
0
Little Wolf
12/11 20:32:08
+5đ tặng

Bà Huyện Thanh Quan là một trong số những nữ sĩ tài danh xuất sắc của nền văn học trung đại Việt Nam, tuy nhiên những sáng tác của bà còn tồn tại đến ngày nay không còn nhiều. Có thể nói, bài thơ Qua đèo Ngang là một trong số những sáng tác xuất sắc nhất của bà. Ra đời khi Bà Huyện Thanh Quan lần đầu tiên xa nhà, xa quê hương, vào kinh đô Huế nhận chức "cung trung giáo tập", bài thơ mang những nét đặc sắc cả về nội dung và nghệ thuật.

Trước hết, bài thơ đã vẽ nên một cảnh tượng, một bức tranh Đèo Ngang vừa thoáng đãng, vừa heo hút, hoang sơ nhưng vẫn thấp thoáng ở đó bóng hình, sự sống của con người. Mở đầu bài thơ cảnh tượng Đèo Ngang thoáng hiện lên nỗi buồn hiu quạnh.

Bước tới Đèo Ngang bóng xế tà
Cỏ cây chen lá đá chen hoa

Hai câu thơ mở đầu bài thơ đã gợi lên thời gian, không gian nghệ thuật cho bài thơ, để rồi, từ trong khoảng không gian, thời gian ấy cảnh tượng đèo Ngang cứ thế dần hiện ra. Thời gian trong bài thơ được gợi lên thông qua cụm từ "bóng xế tà". Có thể thấy đó là một buổi chiều chạng vạng - khoảng thời gian thường gợi lên trong mỗi người nỗi buồn man mác với nỗi trống vắng, cô đơn. Không chỉ là thời gian chiều tà, bài thơ còn gợi lên một không gian cảnh vật nơi đèo Ngang rộng lớn, mênh mông - sự rộng lớn của không gian càng làm tăng thêm nỗi buồn và sự trống vắng. Và để rồi, trong khoảng không gian rộng lớn ấy, từng cảnh vật cứ thế chen chúc nhau mọc lên. Sự chật chội, chen chúc ấy của cảnh vật được thể hiện rõ nét qua động từ "chen". Động từ này không chỉ gợi lên sự chen chúc, hoang sơ, không có trật tự của cảnh vật mà qua đó nó còn thể sức sống của vạn vật trước sự khắc nghiệt của khí hậu và sự mênh mông của không gian. Thêm vào đó, bức tranh thiên nhiên nơi đèo Ngang còn hiện lên thấp thoáng sự sống của con người.

Lom khom dưới núi tiều vài chú
Lác đác bên sông chợ mấy nhà

Hai từ láy "lom khom", "lác đác" để diễn tả dáng hình của chú tiều và những ngôi nhà cùng nghệ thuật đảo ngữ, chúng được đặt lên ở đầu câu đã nhấn mạnh sự thưa thớt, ít ỏi. Thêm vào đó, việc sử dụng các từ ngữ "vài", "mấy" đã làm tăng thêm sự nhỏ bé của bóng hình con người và sự thưa thớt, hoang vắng của cảnh vật. Để rồi từ những hình ảnh và từ ngữ ấy, tác giả đã gợi nên một bức tranh cảnh vật thưa thớt, hoang vắng dẫu đã có ánh lên sự sống của con người. Như vậy, bài thơ Qua đèo Ngang của Bà Huyện Thanh Quan đã vẽ nên một bức tranh cảnh vật đèo Ngang lúc chiều tà rộng lớn, mênh mông, thấp thoáng hiện lên bóng hình của con người, của sự sống nhưng vẫn còn hoang vắng, đìu hiu, gợi lên cảm giác man mác buồn và sự vắng lặng, cô đơn.

Không dừng lại ở đó, bài thơ Qua đèo Ngang còn thể hiện tâm trạng và nỗi lòng của nhà thơ.

Nhớ nước đau lòng con quốc quốc
Thương nhà mỏi miệng cái gia gia

Hai câu thơ đã cho thấy nghệ thuật sử dụng từ ngữ điêu luyện và tài tình của nữ sĩ Bà Huyện Thanh Quan - chữ quốc là nước là từ đồng âm với từ "cuốc" - chỉ một loài chim và "gia gia" là từ có âm gần giống với loài chim đa đa. Với nghệ thuật chơi chữ tài năng, hai câu thơ đã nói lên tâm trạng của bà vào thời điểm bước tới đèo Ngang. m thanh văng vẳng của hai loài chim ấy phải chăng cũng chính là nỗi lòng của bà ngay lúc này - nỗi "nhớ nước", "thương nhà". Đồng thời, nỗi lòng ấy càng được tỏ rõ và nhấn mạnh khi tác giả khéo léo sử dụng nghệ thuật đảo ngữ, đưa hai từ "nhớ nước", "thương nhà" lên đầu hai câu thơ.

Thêm vào đó, bài thơ còn diễn tả một cách trực tiếp nỗi cô đơn của nữ thi sĩ qua hai câu thơ kết thúc bài thơ.

Dừng chân đứng lại trời, non, nước
Một mảnh tình riêng, ta với ta

Giữa khoảng không gian rộng lớn của đất trời, dường như càng làm tô đậm thêm sự nhỏ bé, cô đơn của tác giả. Thêm vào đó, những sự vật tưởng như luôn song hành, đi cùng và quyện hòa vào nhau nên lại chia lìa, xa cách nhau - điều này thể hiện rõ nét qua việc sử dụng các dấu phẩy, tách các sự vật "trời", "non", "nước'. Dường như, chính cái nhìn chia lìa, chính tâm trạng của tác giả đã có tác động sâu sắc tới cái nhìn đầy sự chia cách ở của cảnh vật. Và để rồi, câu thơ kết thúc bài thơ như một tiếng thở dài diễn tả trực tiếp nỗi niềm của nhà thơ. Không gian rộng lớn nhưng nơi đây chỉ có "mảnh tình riêng" - chỉ một mảnh tình riêng "ta với ta". Nếu như "ta" thường dùng để chỉ cái chung cho cả cộng đồng, tập thể thì giờ đây nó chỉ còn là cái cá nhân, cái riêng của tác giả. Để rồi, hai câu thơ cuối đã cho chúng ta thấy nỗi cô đơn, bơ vơ, lạc lõng giữa cái mênh mông, bao la, rộng lớn của thiên nhiên. Như vậy, bài thơ đã cho chúng ta thấy nỗi niềm của tác giả khi bước tới đèo Ngang - nỗi nhớ nước, nhớ nhà và nỗi cô đơn, lạc lõng.

Không chỉ thành công về mặt nội dung, bài thơ Qua đèo Ngang còn hấp dẫn bạn đọc bởi những nét độc đáo, đặc sắc về nghệ thuật. Trước hết, bài thơ đã đạt đến sự chuẩn mực trong việc sử dụng thể thơ Đường luật. Với thể thơ thất ngôn bát cú, mặc dù đã được Việt hóa, song bài thơ không những tuân thủ một cách nghiêm ngặt mà còn đạt đến độ chuẩn mực của thể thơ này về niêm, luật, vần với ngôn ngữ trau chuốt, giàu giá trị. Thêm vào đó, thành công của bài thơ còn ở nghệ thuật tả cảnh ngụ tình được sử dụng tài năng và đem đến hiệu quả nghệ thuật to lớn. Ẩn sau bức tranh cảnh vật nơi đèo Ngang vào buổi xế chiều đã thể hiện một cách rõ nét nỗi niềm tâm trạng - nỗi buồn man mác của nhà thơ khi phải rời xa quê hương. Và cuối cùng, nghệ thuật đảo ngữ, chơi chữ cùng việc sử dụng các từ láy góp phần không nhỏ vào thành công của tác phẩm.

Tóm lại, bài thơ Qua đèo Ngang của Bà Huyện Thanh Quan với những nét đặc sắc về nghệ thuật đã vẽ nên bức tranh cảnh vật chiều tà nơi đèo Ngang rộng lớn, mênh mông, đâu đó hiện lên sự sống của con người nhưng vẫn còn hoang dại và để rồi từ đó thể hiện rõ nét nỗi niềm tâm trạng của nữ thi sĩ.

Mở khóa để xem toàn bộ nội dung trả lời

(?)
Bạn đã đạt đến giới hạn của mình. Bằng cách Đăng ký tài khoản, bạn có thể xem toàn bộ nội dung trả lời
Cải thiện điểm số của bạn bằng cách đăng ký tài khoản Lazi.
Xem toàn bộ các câu trả lời, chat trực tiếp 1:1 với đội ngũ Gia sư Lazi bằng cách Đăng nhập tài khoản ngay bây giờ
Tôi đã có tài khoản? Đăng nhập
0
0
Ngọc Hân
12/11 20:33:09
+3đ tặng
Bài thơ "Qua đèo Ngang" là một bài thơ đã đạt đến chuẩn mực trong việc sử dụng thể thơ Đường luật. Đặc biệt là nghệ thuật tả cảnh ngụ tình được sử dụng khéo léo và tinh tế. Qua bức tranh cảnh vật đèo Ngang lúc chiều tà rộng lớn nhưng hoang vắng đìu hiu, ta cảm nhận được nỗi cô đơn vắng lặng trong tâm hồn con người đang đối diện với thiên nhiên. Kết hợp với đó là nghệ thuật đảo ngữ và từ láy được sử dụng một cách đắc địa. Từ láy “lom khom”, “lác đác” với nghệ thuật đảo ngữ tăng thêm sự nhỏ bé của bóng hình con người và sự thưa thớt, hoang vắng của cảnh vật. Ta có thể cảm nhận được cảm xúc buồn thương ập tới tràn vào trong tâm can của bà Huyện Thanh Quan. "Qua đèo Ngang" là một thi phẩm xuất sắc để lại trong người đọc những cảm xúc khó quên, thấm thía nỗi buồn man mác, sự cô đơn, lẻ loi của nhà thơ giữa cuộc đời, giữa thiên nhiên rộng lớn dưới nét bút nghệ thuật sáng tạo. 

Bạn hỏi - Lazi trả lời

Bạn muốn biết điều gì?

GỬI CÂU HỎI
Học tập không giới hạn cùng học sinh cả nước và AI, sôi động, tích cực, trải nghiệm
Bài tập liên quan

Hôm nay bạn thế nào? Hãy nhấp vào một lựa chọn, nếu may mắn bạn sẽ được tặng 50.000 xu từ Lazi

Vui Buồn Bình thường

Học ngoại ngữ với Flashcard

×
Trợ lý ảo Trợ lý ảo
×
Gia sư Lazi Gia sư