**Phân tích bài thơ "Lễ xướng danh khoa Đinh Dậu" của Trần Tế Xương**

### Phân tích nội dung bài thơ:

Bài thơ "Lễ xướng danh khoa Đinh Dậu" của Trần Tế Xương phản ánh không khí của một kỳ thi Nho học diễn ra tại Việt Nam vào đầu thế kỷ 20. Qua từng câu thơ, tác giả đã thể hiện được những tâm tư, suy nghĩ về xã hội, về việc học và con người trong bối cảnh đó.

#### Câu 9: Suy nghĩ về lời nhắn gửi của Tế Xương trong 2 câu thơ cuối

Hai câu thơ cuối là:

```
Nhân tài đất Bắc nào ai đó?
Ngoảnh cổ mà trông cảnh nước nhà!
```

Lời nhắn gửi của Tế Xương ở đây là một sự kêu gọi về trách nhiệm của những người có học thức, của nhân tài đối với đất nước. Ông thể hiện sự đau đáu trước tình hình đất nước lúc bấy giờ, khi mà thành tài có thể đóng góp cho xã hội, cho quê hương nhưng lại đang phải đối mặt với sự thờ ơ, thiếu trách nhiệm và tình trạng đất nước trì trệ. Câu hỏi "Nhân tài đất Bắc nào ai đó?" mang tính chất giễu cợt, châm biếm sự thiếu vắng hoặc không được tôn trọng của những người có tài đức.

Sự kêu gọi ấy vừa mang nỗi trăn trở, vừa thể hiện nỗi buồn về sự bất lực của con người trước vận mệnh đất nước. "Ngoảnh cổ mà trông cảnh nước nhà" thể hiện sự hồi tưởng, tự vấn về hiện tại và vị trí của trí thức trong xã hội. Qua đó, tác giả nhắn gửi rằng nhân tài cần phải đứng dậy, cống hiến cho xã hội thay vì chỉ đứng nhìn.

#### Câu 10: Nhân vật để lại ấn tượng nhất

Trong bài thơ, nhân vật để lại ấn tượng sâu sắc nhất chính là hình ảnh của sĩ tử, được tác giả khắc họa qua câu thơ: "Lôi thôi sĩ tử vai đeo lọ". Hình ảnh này biểu thị cho sự tầm thường, vụn vặt trong cuộc đời các sĩ tử khi tham gia thi cử. Họ là những người trẻ đầy ước mơ nhưng lại phải chịu nhiều áp lực, căng thẳng khi phải đối mặt với kỳ thi nặng nề.

Đặc biệt, từ "lôi thôi" thể hiện sự không chỉn chu, thiếu nghiêm túc của các sĩ tử, làm cho họ hiện ra như những người cô đơn trong một môi trường thi cử náo nhiệt. Hình ảnh sĩ tử giúp người đọc cảm nhận được nỗi khổ và những khó khăn mà họ gặp phải, là sự châm biếm về cách nhìn nhận, đánh giá của xã hội đối với những người theo đuổi con đường trí thức.

### Kết luận

Bài thơ không chỉ mang giá trị nghệ thuật qua ngôn từ tinh tế mà còn chứa đựng nhiều tư tưởng sâu sắc về con người, xã hội và vận mệnh đất nước. Trần Tế Xương không chỉ đơn thuần ghi lại một sự kiện mà còn gửi gắm những trăn trở, day dứt của mình về hiện thực xã hội và tương lai của đất nước qua những nhân vật sống động trong thơ.