Nguyễn Đình Thi đã từng khẳng định rằng văn nghệ giúp con người “sống phong phú hơn và tự hoàn thiện nhân cách, tâm hồn mình.” Ý kiến này có nghĩa rằng văn học nghệ thuật không chỉ là công cụ giải trí mà còn giúp mỗi người mở rộng nhận thức, đào sâu tình cảm, và từ đó rèn luyện nhân cách và phát triển nội tâm.
1. Văn nghệ giúp con người sống phong phú hơn
Khi đọc các tác phẩm văn học, chúng ta không chỉ sống trong cuộc sống của chính mình mà còn trải nghiệm, thấu hiểu nhiều mảnh đời khác. Ví dụ, trong chương trình trung học cơ sở, chúng ta được tiếp cận với tác phẩm Dế Mèn phiêu lưu ký của Tô Hoài, kể về những cuộc phiêu lưu của Dế Mèn. Qua chuyến phiêu lưu này, ta học được tinh thần dũng cảm và khát vọng tự do của Dế Mèn, thấy được các khía cạnh trong tính cách của cậu qua những bài học tự trưởng thành. Tác phẩm này giúp ta nhận ra sự phong phú của cuộc sống không chỉ qua những gì dễ thấy mà còn trong những chi tiết nhỏ bé, trong những trải nghiệm mới mẻ, và từ đó mở rộng tâm hồn.
2. Văn nghệ giúp con người tự hoàn thiện nhân cách, tâm hồn
Bên cạnh sự phong phú, văn nghệ còn giúp ta hiểu biết về đạo đức, lòng nhân ái, và những giá trị tốt đẹp của con người. Trong truyện ngắn Lão Hạc của Nam Cao, câu chuyện của lão Hạc với quyết định bán chó để dành dụm tiền cho con trai cho thấy sự hy sinh cao cả và tình thương của người cha. Lão Hạc có thể nghèo khổ, nhưng phẩm giá và lòng yêu thương của ông rất giàu có. Khi đọc và suy ngẫm về câu chuyện của Lão Hạc, ta có dịp nhìn lại những giá trị cốt lõi của bản thân, cảm nhận được sự đồng cảm và tình thương, từ đó phát triển nhân cách sâu sắc hơn.
3. Văn học khơi gợi tình yêu quê hương, đất nước và lòng tự hào dân tộc
Một trong những chức năng quan trọng của văn nghệ là khơi dậy lòng tự hào và tình yêu đối với quê hương, đất nước. Bài thơ Đồng chí của Chính Hữu là một minh chứng tiêu biểu. Bài thơ không chỉ ca ngợi tình đồng đội trong kháng chiến mà còn giúp chúng ta hiểu rõ về giá trị của sự đoàn kết và lòng yêu nước. Những hình ảnh giản dị mà xúc động về người lính thời chiến khơi gợi trong lòng người đọc niềm tự hào và lòng biết ơn sâu sắc đối với những người đã chiến đấu vì tự do của Tổ quốc.
4. Văn học nuôi dưỡng những ước mơ, hoài bão
Văn học còn là nguồn cảm hứng, động lực để mỗi người hình thành ước mơ và phấn đấu. Tác phẩm Bài học đường đời đầu tiên trong Dế Mèn phiêu lưu ký không chỉ là câu chuyện của Dế Mèn mà còn chứa đựng những bài học về ước mơ, sự dũng cảm và trách nhiệm với hành động của mình. Dế Mèn từng có lúc kiêu căng, sai lầm nhưng qua đó cậu đã học được bài học về tình bạn và sự trách nhiệm. Đây là những bài học vô giá giúp mỗi người trưởng thành và xây dựng ước mơ.
Kết luận
Với mỗi tác phẩm văn học mà ta được học, ta không chỉ thấy thêm nhiều khía cạnh của cuộc sống mà còn tự hoàn thiện và bồi đắp thêm những giá trị đạo đức, tình cảm và lòng yêu thương. Ý kiến của Nguyễn Đình Thi đã khẳng định giá trị của văn nghệ, giúp chúng ta thấy rõ hơn văn học không chỉ phản ánh mà còn giáo dục và nuôi dưỡng tâm hồn, giúp ta sống phong phú và nhân văn hơn.