Bước 1: Xác định đề tài, mục đích, không gian và thời gian nói

Đề tài của bài nói là một sự việc có tính thời sự liên quan đến vấn đề văn hoá ứng xử học đường. Em có thể tìm kiếm đề tài trên các kênh thông tin đại chúng như báo chí, truyền hình, Internet.

Xác định các thành tố giao tiếp liên quan đến bài nói bằng cách tự trả lời các câu hỏi: Mục đích nói là gì? Người nghe là ai? Bài nói sẽ được trình bày trong không gian nào? Thời gian trình bày bao lâu? Từ đó chọn cách nói phù hợp, hiệu quả.

Bước 2: Tìm ý, lập dàn ý

Tìm ý bằng cách trả lời các câu hỏi:

- Sự việc mà em muốn trình bày là gì?

- Quan điểm của em về sự việc ấy ra sao?

- Em rút ra bài học gì từ sự việc?

Chọn lọc và sắp xếp ý thành dàn ý hoàn chỉnh. Đánh dấu các ý trọng tâm cần nhấn mạnh, dự kiến phương tiện giao tiếp phi ngôn ngữ hỗ trợ, các câu hỏi và ý kiến phản biện của người nghe để chuẩn bị câu trả lời. 

Bước 3: Luyện tập, trình bày

Luyện tập nói trước gương hoặc luyện tập theo nhóm cho đến khi nắm chắc nội dung bài nói. Khi trình bày, cần tự tin, có sự tương tác tích cực với người nghe và bám sát nội dung bài nói đã chuẩn bị.

Sử dụng Bảng kiểm kĩ năng trình bày ý kiến về một sự việc có tính thời sự ở phần Nói và nghe trong sách giáo khoa để tự đánh giá bài nói của bản thân và bài trình bày của các bạn cùng nhóm/ lớp.

Tham khảo:

Xin chào thầy cô và các bạn, hôm nay em sẽ trình bày về một sự việc có tính thời sự hiện nay, đó là vấn đề tình trạng sống ảo trong xã hội hiện đại.

Trong thời đại công nghệ số hiện nay, mạng xã hội đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống của con người. Tuy nhiên, bên cạnh những tiện ích mà nó mang lại, hiện tượng "sống ảo" cũng đã và đang gây ra nhiều vấn đề đáng lo ngại trong văn hóa và xã hội. Sống ảo là thuật ngữ chỉ việc con người tạo ra một hình ảnh không thực tế về bản thân trên mạng xã hội, thường với mục đích thu hút sự chú ý, nhận được sự ngưỡng mộ và tán dương từ người khác.

Trước hết, sống ảo xuất phát từ nhu cầu khẳng định bản thân và mong muốn được công nhận. Mạng xã hội với những tính năng như lượt thích, bình luận, chia sẻ đã trở thành nơi để mọi người so sánh và cạnh tranh. Một bức ảnh đẹp, một status "hot" có thể mang lại hàng trăm, thậm chí hàng ngàn lượt tương tác, khiến người đăng cảm thấy tự tin và hạnh phúc. Tuy nhiên, để đạt được điều này, nhiều người đã không ngần ngại sử dụng các công cụ chỉnh sửa hình ảnh, thậm chí dàn dựng các tình huống, tạo ra một cuộc sống hoàn hảo không có thực.

Hậu quả của hiện tượng sống ảo là rất nghiêm trọng. Trước hết, nó gây ra những ảnh hưởng tiêu cực đến tâm lý con người. Khi phải liên tục duy trì một hình ảnh hoàn hảo trên mạng xã hội, nhiều người dễ rơi vào trạng thái lo âu, stress và mất tự tin vào bản thân thực sự của mình. Sự chênh lệch giữa "cuộc sống ảo" và "cuộc sống thật" có thể dẫn đến cảm giác tự ti, cô đơn và thậm chí là trầm cảm.

Bên cạnh đó, sống ảo còn làm suy giảm các mối quan hệ xã hội thực sự. Khi quá chú trọng vào việc xây dựng hình ảnh trên mạng, con người có xu hướng lơ là, thiếu quan tâm đến những người xung quanh và các mối quan hệ thực tế. Thay vì gặp gỡ, trò chuyện và chia sẻ trực tiếp, nhiều người lại chọn cách "giao tiếp" qua màn hình, dẫn đến sự xa cách và thiếu gắn kết trong gia đình, bạn bè và cộng đồng.

Ngoài ra, hiện tượng sống ảo cũng góp phần vào việc lan truyền các giá trị sai lệch trong xã hội. Những hình ảnh, video "ảo" có thể tạo ra các tiêu chuẩn không thực tế về vẻ đẹp, thành công và hạnh phúc. Điều này gây áp lực lên người xem, khiến họ cảm thấy mình kém cỏi và phải nỗ lực đạt được những điều không thể. Hậu quả là, xã hội ngày càng trở nên chạy theo hình thức, vật chất, và bỏ qua các giá trị tinh thần, đạo đức quan trọng.

Để giải quyết vấn đề sống ảo, cần có sự thay đổi từ cả cá nhân và xã hội. Trước hết, mỗi người cần nhận thức rõ ràng về giá trị thực sự của bản thân, không phụ thuộc vào sự công nhận ảo trên mạng xã hội. Chúng ta cần học cách yêu thương, tôn trọng chính mình và người khác, chấp nhận những điểm chưa hoàn hảo và cố gắng hoàn thiện bản thân mỗi ngày.

Gia đình và nhà trường cũng đóng vai trò quan trọng trong việc giáo dục và định hướng cho giới trẻ về cách sử dụng mạng xã hội một cách lành mạnh. Cha mẹ và thầy cô cần truyền đạt cho các em những giá trị sống đúng đắn, giúp các em hiểu rằng cuộc sống không chỉ là những gì được thể hiện trên mạng xã hội. Đồng thời, cần khuyến khích các em tham gia vào các hoạt động xã hội, thể thao, văn hóa để phát triển toàn diện và có những trải nghiệm thực tế.

Xã hội và các cơ quan chức năng cũng cần có những biện pháp quản lý và kiểm soát việc sử dụng mạng xã hội. Các nền tảng mạng xã hội cần có trách nhiệm trong việc kiểm duyệt nội dung, ngăn chặn sự lan truyền của những thông tin sai lệch, độc hại. Đồng thời, cần có các chương trình tuyên truyền, nâng cao nhận thức cộng đồng về tác hại của sống ảo và cách sử dụng mạng xã hội một cách thông minh, lành mạnh.

Tóm lại, sống ảo là một hiện tượng tiêu cực đang ảnh hưởng sâu rộng đến văn hóa và xã hội. Để giải quyết vấn đề này, cần có sự chung tay của cả cá nhân, gia đình, nhà trường và xã hội. Chỉ khi mỗi người biết cách cân bằng giữa cuộc sống thực và ảo, chúng ta mới có thể xây dựng một xã hội lành mạnh, gắn kết và phát triển bền vững.

Bài trình bày của em đến đây là kết thúc. Cảm ơn thầy cô và các bạn đã chú ý lắng nghe.