Biểu hiện của thao tác nghị luận chứng minh trong phân tử “Mùa thu năm 1940” đến “Dân tộc đó phải được độc lập!”:

– Đưa ra những bằng chứng về những tội ác của Pháp với dân tộc Việt Nam “Kết quả là cuối năm ngoái sang đầu năm nay, từ Quảng Trị đến Bắc Kỳ, hơn hai triệu đồng bào ta bị chết đói”, “chúng còn nhẫn tâm giết nốt số đồng tù chính trị ở Yên Bái và Cao Bằng”.

– Đưa ra những bằng chứng về việc Pháp phản bội Đồng minh, tiếp tay cho phát xít Nhật: “bọn thực dân Pháp quỳ gối đầu hàng, mở cửa nước ta rước Nhật”, “Nhật tước khí giới của quân đội Pháp. Bọn thực dân Pháp hoặc là bỏ chạy hoặc là đầu hàng”; “biết bao lần Việt Minh đã kêu gọi người Pháp liên minh để chống Nhật. Bọn thực dân Pháp đã không đáp ứng, lại thẳng tay khủng bố Việt Minh hơn nữa”.

– Đưa ra những bằng chứng cho thấy tính nhân đạo, chính nghĩa của dân tộc Việt Nam: “đối với người Pháp, đồng bào ta vẫn giữ một thái độ khoan hồng và nhân đạo ... Việt Minh đã giúp cho nhiều người Pháp chạy qua biến thuỷ, lại cứu cho nhiều người Pháp ra khỏi nhà giam Nhật, và bảo vệ tính mạng và tài sản cho họ”.

– Đưa ra những bằng chứng cho thấy tính pháp lí và tính chân lí cho quyền độc lập, tự do của nước Việt Nam: “Sự thật là dân ta đã lấy lại nước Việt Nam từ tay Nhật, chứ không phải từ tay Pháp”, “Pháp chạy, Nhật hàng, vua Bảo Đại thoái vị. Dân ta đã đánh đổ xiềng xích thực dân ... Dân ta lại đánh đổ chế độ quân chủ”; nhắc đến “nguyên tắc dân tộc bình đẳng ở các hội nghị Tê-hê-răng và Cựu Kim Sơn”, “một dân tộc đã gan góc chống lại ách nô lệ của Pháp hơn tám mươi năm nay, một dân tộc đã gan góc đứng về phe Đồng minh chống phát xít mấy năm nay, dân tộc đó phải được tự do! Dân tộc đó phải được độc lập!”.

Tác dụng của thao tác nghị luận chứng minh trong phần từ “Mùa thu năm 1940” đến “Dân tộc đó phải được độc lập!”:

– Làm sáng tỏ những tội ác của thực dân Pháp với dân tộc Việt Nam.

– Làm sáng tỏ việc thực dân Pháp không có quyền và tư cách đối với đất nước Việt Nam, bởi Pháp đã phản bội Đồng minh, hai lần bán Việt Nam cho Nhật. Đây là căn cứ quan trọng để tuyên bố “thoát li quan hệ với thực dân Pháp, xoá bỏ hết những hiệp ước mà Pháp đã kí ước về nước Việt Nam, xoá bỏ tất cả mọi đặc quyền của Pháp trên đất nước Việt Nam”.

– Làm sáng tỏ quyền được độc lập, tự do của dân tộc Việt Nam, một dân tộc “đã gan góc chống lại ách nô lệ của Pháp”, “đã gan góc đứng về phe Đồng minh chống phát xít”, một dân tộc nhân văn, nhân đạo với chính kẻ thù của mình.