Miêu tả tâm lí nhân vật trong Lão Hạc và Chí Phèo của Nam Cao

# Báo cáo: Miêu tả tâm lý nhân vật trong "Lão Hạc" và "Chí Phèo" của Nam Cao

## A. Đặt vấn đề

1. **Lý do chọn đề tài**:
- Tâm lý nhân vật là một yếu tố quan trọng trong văn học, góp phần làm nổi bật nội dung và ý nghĩa tác phẩm. "Lão Hạc" và "Chí Phèo" của Nam Cao là hai tác phẩm tiêu biểu thể hiện sâu sắc tâm lý nhân vật, giúp người đọc cảm nhận được những bi kịch của cuộc sống, những khát khao, nỗi đau và sự lương thiện trong tâm hồn con người.

2. **Đối tượng và phạm vi nghiên cứu**:
- Đối tượng nghiên cứu là tâm lý của hai nhân vật chính: Lão Hạc trong "Lão Hạc" và Chí Phèo trong "Chí Phèo". Phạm vi nghiên cứu sẽ tập trung vào những khía cạnh tâm lý, hoàn cảnh sống và mối quan hệ xã hội tác động đến tâm lý của họ.

3. **Mục đích nghiên cứu**:
- Nghiên cứu nhằm chỉ ra những sắc thái tâm lý đặc biệt của hai nhân vật này, từ đó phát hiện ra những giá trị nhân văn sâu sắc mà Nam Cao muốn gửi gắm qua các tác phẩm của mình.

4. **Cách tiếp cận vấn đề**:
- Phân tích tâm lý nhân vật qua các tình huống, hành động và cảm xúc biểu hiện trong các mối quan hệ xã hội. Sử dụng các phương pháp phân tích văn học như phân tích hình tượng, hình thức nghệ thuật, và đối chiếu so sánh.

5. **Những luận điểm chính**:
- Nam Cao xây dựng tâm lý nhân vật rất tinh tế, thể hiện được bản chất con người trong bối cảnh xã hội đặc biệt.
- Tâm lý Lão Hạc thể hiện sự hi sinh, lương thiện nhưng cũng đầy bi kịch.
- Tâm lý Chí Phèo phản ánh sự tha hóa, mất nhân tính và khát khao được yêu thương.

## B. Giải quyết vấn đề

1. **Diễn giải những khái niệm then chốt**:
- Tâm lý nhân vật: Là cảm xúc, hành động, suy nghĩ và phản ứng của nhân vật đối với hoàn cảnh và sự kiện xung quanh.

2. **Các luận điểm hay kết luận chính**:
- Lão Hạc đại diện cho những người nông dân lương thiện, biết yêu thương và hy sinh vì con, nhưng cũng phải chịu đựng nỗi đau mất mát.
- Chí Phèo là hình ảnh của một con người bị xã hội đẩy đến bờ vực thất vọng, thất bại và mất mát niềm tin vào cuộc sống.

3. **Lí lẽ**:
- Tâm lý của Lão Hạc luôn hướng về tình thương và trách nhiệm, điều này thể hiện rõ qua việc ông yêu thương chú chó, coi nó như đứa con tinh thần.
- Chí Phèo, từ một con người hiền lành, đã biến thành quái vật do bị xã hội chà đạp, phản ánh sự tha hóa nhân cách khi không còn được yêu thương và chấp nhận.

4. **Dẫn chứng**:
- Ở "Lão Hạc", khi Lão Hạc quyết định giết chú chó Vàng, tâm lý ông thể hiện sự đau đớn, bất lực trước cảnh nghèo khó.
- Trong "Chí Phèo", Chí đã thốt lên: "Tao là Chí Phèo, ai cũng ghét bỏ", biểu hiện rõ nét sự cô đơn, tuyệt vọng của nhân vật.

5. **Trích dẫn**:
- Trích câu nói của Lão Hạc khi bàn về cuộc sống, "Con người có thể đổ lỗi cho hoàn cảnh, nhưng không ai có thể làm chủ được số phận".
- Hay từ Chí Phèo, "Tao không còn là người nữa" thể hiện rõ nỗi đau mất mát nhân tính.

6. **Thao tác**:
- Phân tích các chi tiết, hình ảnh ưu việt để nắm bắt được diễn biến tâm lý nhân vật.

## C. Kết luận

1. **Khái quát ý nghĩa của đề tài**:
- Đề tài tâm lý nhân vật trong "Lão Hạc" và "Chí Phèo" giúp người đọc hiểu rõ hơn về cuộc sống khổ cực của người nông dân trong xã hội cũ, đồng thời tôn vinh giá trị nhân văn, tính cách con người dù trong hoàn cảnh khó khăn.

2. **Gợi mở hướng phát triển của đề tài**:
- Có thể nghiên cứu sâu hơn về sự chuyển biến tâm lý nhân vật trong các tác phẩm khác của Nam Cao hoặc so sánh với các tác phẩm văn học từ thời kỳ khác để làm rõ hơn những yếu tố nhân văn và bi kịch con người.

## D. Tài liệu tham khảo

1. Nam Cao. (2000). "Lão Hạc". Hà Nội: NXB Văn học.
2. Nam Cao. (2000). "Chí Phèo". Hà Nội: NXB Văn học.
3. Nguyễn Đức Dân. (2015). Tâm lý học văn học. Hà Nội: NXB Khoa học xã hội.
4. Phan Ngọc. (1999). Tìm hiểu văn học Nam Cao. Hà Nội: NXB Giáo dục.

---

Báo cáo trên đã trình bày một cái nhìn tổng quát về tâm lý nhân vật trong "Lão Hạc" và "Chí Phèo" của Nam Cao. Hy vọng sẽ hữu ích cho bạn trong việc làm rõ đề tài nghiên cứu này.