Câu 1. Bài thơ được viết theo thể thơ nào?
Bài thơ được viết theo thể thơ thất ngôn tứ tuyệt (mỗi câu 7 chữ, 4 câu).
Câu 2. Nhân vật trữ tình trong bài thơ là ai, xuất hiện như thế nào?
Nhân vật trữ tình trong bài thơ chính là Nguyễn Khuyến, ông tự mỉa mai, tự giễu chính mình, thể hiện sự thất vọng về bản thân, cuộc đời và những thất bại trong sự nghiệp quan trường.
Câu 3. Em hiểu nhan đề “Tự trào” có nghĩa là gì?
"Tự trào" có nghĩa là tự chế giễu, tự mỉa mai bản thân. Nhan đề này cho thấy nhân vật trữ tình đang tự châm biếm chính mình, thể hiện sự tự nhận thức và tự đánh giá về cuộc đời và bản thân.
Câu 4. Trong bài thơ trên, nhân vật trữ tình “tự trào” điều gì?
Nhân vật trữ tình tự trào về sự nghiệp quan trường không thành, về cuộc sống không giàu sang, không nổi bật, không đạt được những mục tiêu mà ông từng mong muốn. Ông tự châm biếm về bản thân, về những điều thất bại trong cuộc đời.
Câu 5. Giọng điệu chủ đạo của bài thơ là gì?
Giọng điệu chủ đạo của bài thơ là giễu cợt, mỉa mai, pha chút tự trào và có tính chất hài hước. Đây là tiếng cười tự đánh giá bản thân, nhưng cũng ẩn chứa sự chua xót, buồn bã.
Câu 6. “Tự trào” cho thấy rõ nhất điều gì ở nhân vật trữ tình?
"Tự trào" cho thấy rõ nhất sự thất vọng, tự nhận thức của nhân vật trữ tình về bản thân và cuộc đời. Tác giả đã tự chê bai, tự giễu chính mình vì không đạt được những điều mong muốn trong cuộc sống.
Câu 7. Em có đồng tình với ý kiến “Tiếng cười của Nguyễn Khuyến trong bài thơ là tiếng cười của lương tâm, của ý thức liêm sỉ, thâm thuý và thấm đẫm nước mắt” không? Vì sao?
Em đồng tình với ý kiến này vì tiếng cười của Nguyễn Khuyến không phải là sự vui vẻ, mà là sự tự chế giễu, tự đánh giá bản thân một cách thấm thía. Những lời giễu cợt trong bài thơ chính là nỗi buồn sâu sắc của tác giả khi nhìn nhận lại cuộc đời mình. Tiếng cười ấy phản ánh lương tâm, sự tự nhận thức và những giằng xé nội tâm của Nguyễn Khuyến.
Câu 8. Viết đoạn văn ngắn (5 – 7 dòng) trình bày suy nghĩ về sự cần thiết của việc tự đánh giá bản thân trong cuộc sống.
Việc tự đánh giá bản thân rất quan trọng vì nó giúp chúng ta nhận ra điểm mạnh, điểm yếu của mình để có thể cải thiện và phát triển. Tự nhận thức về những sai lầm, thất bại giúp ta học hỏi và trưởng thành hơn. Nếu không tự đánh giá, chúng ta dễ rơi vào trạng thái tự mãn hoặc không nhận thức được những khuyết điểm của bản thân, điều này có thể dẫn đến những quyết định sai lầm trong cuộc sống.
Câu 9. Em có khi nào “tự trào” không? Hãy lí giải cụ thể.
Em cũng đôi khi “tự trào” khi cảm thấy thất bại hoặc không đạt được điều gì đó trong cuộc sống. Việc tự chế giễu bản thân giúp em nhận thức rõ hơn về những sai sót của mình và có thể từ đó rút ra bài học để tiến bộ hơn. Tự trào không phải là sự hèn nhát, mà là một cách để nhìn nhận thực tế, thay vì che giấu hoặc phủ nhận những yếu điểm của bản thân.