Trong câu văn "ông đồ đã từ giã cõi đời này hay từ giã cái nghề này", phó từ "đã" đóng vai trò quan trọng.

**Phân tích vai trò của phó từ "đã":**

1. **Thì hoàn thành**: Phó từ "đã" giúp xác định thời gian của động từ "từ giã". Nó ngụ ý rằng hành động từ giã đã xảy ra trong quá khứ. Điều này có tác dụng nhấn mạnh tính chất hoàn tất của hành động, cho thấy rằng ông đồ không còn làm nghề này hoặc đã rời bỏ cuộc đời.

2. **Tăng cường cảm xúc**: Sự xuất hiện của "đã" cũng càng làm tăng thêm tính luyến tiếc, buồn bã trong câu văn. Nó tạo cảm giác rằng ông đồ không chỉ đơn thuần từ bỏ một công việc, mà còn là sự ra đi khỏi một cuộc sống, cốt truyện của một con người.

3. **Phân định**: "Đã" còn giúp làm rõ ràng hơn sự lựa chọn giữa hai khía cạnh: cõi đời và cái nghề. Phó từ này góp phần làm nổi bật sự đau buồn và tiếc nuối liên quan đến cả hai điều.

Tóm lại, phó từ "đã" không chỉ đóng vai trò về ngữ pháp mà còn góp phần tạo nên chiều sâu cảm xúc và ý nghĩa cho câu văn.