Chữ viết:
Hy Lạp - La Mã: Hệ thống chữ cái của Hy Lạp và La Mã được xây dựng dựa trên chữ Phê-ni-xi, mang tính đơn giản và dễ học. Hệ thống chữ cái này nhanh chóng được phổ biến rộng rãi và trở thành nền tảng cho các hệ thống chữ viết hiện đại ở phương Tây. Điều này tạo điều kiện thuận lợi cho việc ghi chép, lưu truyền kiến thức và văn hóa, giúp văn hóa phương Tây phát triển mạnh mẽ.
Phương Đông: Chữ viết ở Phương Đông chủ yếu là chữ tượng hình (chữ Ai Cập, chữ Hán) hoặc chữ hình nêm (chữ của người Lưỡng Hà), có cấu trúc phức tạp và ít phổ biến. Việc ghi chép chủ yếu phục vụ mục đích hành chính và tôn giáo, làm hạn chế khả năng phổ cập và phát triển văn hóa như ở Hy Lạp - La Mã.
Nhận xét chung: Chữ viết của Hy Lạp - La Mã có tính đơn giản, dễ học và dễ phổ biến hơn nhiều so với chữ viết Phương Đông, nhờ đó thúc đẩy sự phát triển mạnh mẽ của văn hóa và khoa học phương Tây.
2. Thiên văn học:
Hy Lạp - La Mã: Thiên văn học Hy Lạp - La Mã có những bước tiến vượt bậc trong việc quan sát các thiên thể và xây dựng các mô hình vũ trụ, điển hình là những công trình của Ptolemy. Các nhà thiên văn học Hy Lạp đã phát triển lý thuyết về hệ mặt trời, tạo nền tảng vững chắc cho thiên văn học hiện đại.
Phương Đông: Người Babylon và Ai Cập cổ đại cũng có những hiểu biết nhất định về thiên văn học, nhưng chủ yếu thiên văn học ở Phương Đông phục vụ cho các nhu cầu tôn giáo và nông nghiệp (chẳng hạn như dự đoán mùa màng). Tuy nhiên, sự phát triển thiên văn học ở đây ít có tính hệ thống và khoa học như Hy Lạp - La Mã.
Nhận xét chung: Thiên văn học của Hy Lạp - La Mã có tính hệ thống và khoa học rõ rệt hơn, giúp đặt nền móng cho sự phát triển của thiên văn học hiện đại, trong khi thiên văn học Phương Đông mang tính ứng dụng nhiều hơn cho đời sống hàng ngày.
3. Kiến trúc:
Hy Lạp - La Mã: Kiến trúc Hy Lạp - La Mã nổi bật với những công trình đồ sộ, bền vững và mang tính thẩm mỹ cao. Các công trình nổi tiếng như đền Parthenon và đấu trường Colosseum là biểu tượng của sự sáng tạo trong xây dựng, với các cột trụ, vòm, mái vòm mang tính biểu tượng. Kiến trúc này không chỉ phục vụ mục đích tôn giáo mà còn thể hiện tinh thần tự do và nhân văn của người dân.
Phương Đông: Kiến trúc Phương Đông chủ yếu mang tính tôn giáo, với các công trình quy mô đồ sộ như các kim tự tháp Ai Cập hay các ngôi đền lớn ở Ấn Độ và Trung Quốc. Tuy nhiên, những công trình này thường ít chú trọng đến yếu tố thẩm mỹ cá nhân, mà tập trung vào việc thể hiện uy quyền, tôn nghiêm của các vị vua, hoàng đế và các thần linh.
Nhận xét chung: Kiến trúc Hy Lạp - La Mã nổi bật hơn với tính sáng tạo, thẩm mỹ và nhân văn. Công trình của họ không chỉ mang giá trị nghệ thuật mà còn thể hiện tinh thần tự do, khác biệt với kiến trúc Phương Đông vốn tập trung vào sự uy nghi và tôn nghiêm.
4. Điêu khắc:
Hy Lạp - La Mã: Điêu khắc Hy Lạp - La Mã chú trọng đến sự hoàn hảo trong việc tái hiện hình dáng con người và thần linh, thể hiện vẻ đẹp tự nhiên và sự cân đối. Các tác phẩm điêu khắc của họ nổi bật ở sự tinh xảo và chi tiết, tạo nên những tượng thần và tượng nhân vật có ảnh hưởng lâu dài đến nghệ thuật phương Tây.
Phương Đông: Điêu khắc ở Phương Đông thường mang tính nghi lễ và tôn giáo, thể hiện quyền lực của các vị vua và sự uy nghi của thần linh. Các tác phẩm điêu khắc phương Đông ít chú trọng đến sự tự nhiên của cơ thể con người mà tập trung vào hình thức trang nghiêm, tượng trưng cho sức mạnh thần linh và quyền lực.
Nhận xét chung: Điêu khắc của Hy Lạp - La Mã thể hiện sự quan tâm đến vẻ đẹp tự nhiên của con người và sự hài hòa, cân đối trong nghệ thuật, trong khi điêu khắc Phương Đông thường mang tính nghi lễ, thể hiện sự uy nghiêm và quyền lực.